Μουσείο Μαρμαροτεχνίας

Στον Πύργο της Τήνου βρίσκεται το Μουσείο Μαρμαροτεχνίας, ένα από 9 Θεματικά Μουσεία που ίδρυσε το Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς (ΠΙΟΠ) και που υποδέχονται περισσότερους από εκατό χιλιάδες επισκέπτες κάθε χρόνο, αναδεικνύοντας την πολιτιστική κληρονομιά της χώρας με έμφαση στη βιοτεχνική και βιομηχανική τεχνολογία.

Ο Πύργος, το σημαντικότερο κέντρο της τέχνης του μαρμάρου στην Ελλάδα, είναι ο ίδιος ένα έργο τέχνης. Περπατώντας στα γραφικά σοκάκια του χωριού θα συναντήσει πολλά δείγματα της τέχνης του μαρμάρου με σήμα κατατεθέν τα μαρμάρινα υπέρθυρα (φεγγίτες) στα σπίτια των κατοίκων, που κοσμούνται με περίτεχνα μοτίβα.

Το Μουσείο Πανορμιτών Καλλιτεχνών φιλοξενεί μια συλλογή έργων γλυπτικής των διάσημων καλλιτεχνών του νησιού, στο κοιμητήρι του χωριού θα συναντήσει κανείς τα μοναδικά γλυπτά του σημαντικότερου γλύπτη της νεότερης Ελλάδας κατάγεται από τον Πύργο, του Γιαννούλη Χαλεπά, ενώ εδώ βρίσκεται και το τμήμα της μαρμαρογλυπτικής της σχολής Καλών Τεχνών.

Το Μουσείο Μαρμαροτεχνίας, στον Πύργο της Τήνου (μέλος του δικτύου των μουσείων, μεταξιού στο Σουφλί, αργυροτεχνίας στα Ιωάννινα, υδροκίνησης στην Δημητσάνα, περιβάλλοντος της Στυμφαλίας, μαστίχας στη Χίο, μουσείο Ελιάς και ελληνικού λαδιού στη Σπάρτη, μουσείο βιομηχανικής ελαιουργίας στην Λέσβο, πλινθοκεραμοποιίας Τσαλαπάτα στον Βόλο του ΠΙΟΠ) αποτελεί μοναδικό παράδειγμα παρουσίασης της τεχνολογίας του μαρμάρου, υλικού που κατέχει ιδιαίτερη θέση στην αρχιτεκτονική και την τέχνη της Ελλάδας, από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα.

Η μόνιμη έκθεση, που περιγράφει αναλυτικά και ζωντανά το πλέγμα εργαλειακού εξοπλισμού και τεχνικών μαρμαροτεχνίας, δίνει έμφαση στην προβιομηχανική και πρωτοβιομηχανική Τήνο, σημαντικότερο νεοελληνικό κέντρο μαρμαροτεχνίας. Παράλληλα, αναδεικνύει το κοινωνικό και οικονομικό πλαίσιο στο οποίο αναπτύχθηκαν τα τοπικά εργαστήρια.

Στη μόνιμη έκθεση του Μουσείου Μαρμαροτεχνίας Τήνου θα δείτε από κοντά έναν αξιοσημείωτο αριθμό αυθεντικών αντικειμένων, όπως:

• Κοσμικά, εκκλησιαστικά, επιτύμβια και καθημερινής χρήσης έργα σε μάρμαρο (υπέρθυρα, κρήνες, οικόσημα, φουρούσια, προσκυνητάρια, γουδιά, κ.ά.)
• Πήλινα προπλάσματα και γύψινα αντίγραφα
• Εργαλεία λατόμησης και μαρμαροτεχνίας
• Μηχανολογικό εξοπλισμό
• Αρχειακό υλικό
• Σχέδια παλαιών μαρμαρογλυπτών (η πλουσιότερη συλλογή στην Ελλάδα)

Τα εκθέματα πλαισιώνονται από αλληλένδετες αναπαραστάσεις λατομείου, εργαστηρίου μαρμαροτεχνίας και συναρμογής-τοποθέτησης δεσποτικού θρόνου. Το οπτικοακουστικό υλικό της έκθεσης ζωντανεύει τις παραδοσιακές μεθόδους εργασίας του λατόμου και του μαρμαροτέχνη.

Στους υπαίθριους χώρους του Μουσείου Μαρμαροτεχνίας, μαζί με ολοκληρωμένα και ημικατεργασμένα μαρμάρινα έργα, εκτίθεται ιστορικός μηχανολογικός εξοπλισμός, που παραπέμπει σε χαρακτηριστικές εικόνες φυσικών χώρων εργασίας.

Ο εξοπλισμός που διασώθηκε και συντηρήθηκε στο Μουσείο Μαρμαροτεχνίας περιλαμβάνει:

Ανυψωτική μηχανή μαρμάρων (μπίγα), βαγονέτο για τη μεταφορά όγκων (από το λατομείο της Βαθής) και μπαζοβαγονέτο (σέσουλα), στροφή και ράγες (από το λατομείο της Πατέλας).

Οι επισκέπτες του Μουσείου Μαρμαροτεχνίας έχουν την ευκαιρία να δουν όγκους μαρμάρου στη φυσική τους κατάσταση, να ψηλαφίσουν την υφή τους, να παρατηρήσουν με μεγεθυντικό φακό το χρώμα και τους κρυστάλλους.

Παρακολουθώντας τις βραβευμένες εκπαιδευτικές ταινίες του μουσείου, με τη συμμετοχή παλαιών τηνιακών μαστόρων, θα γνωρίσουν με ζωντανό τρόπο τη διαδρομή από την πρώτη ύλη έως το ολοκληρωμένο έργο και θα δουν σκηνές από την εξόρυξη του μαρμάρου, την πρώτη επεξεργασία και μεταφορά και τέλος τη μορφοποίηση, διακόσμηση και τοποθέτηση μαρμάρινων κατασκευών.

Το Μουσείο Μαρμαροτεχνίας είναι ένα μουσείο που δεν πρέπει να χάσει κανείς επισκέπτης του νησιού της Παναγίας!