More

Μπούλες – Γενίτσαροι

Μπούλες – Γενίτσαροι

Μπούλες ή Γενίτσαροι είναι το αποκριάτικο έθιμο της Νάουσας που θεωρείται ίσως το πιο ενδιαφέρον της Ελλάδας. Δύσκολα μπορούμε σήμερα να βρούμε τις ρίζες του, όλα τα στοιχεία του μας οδηγούν στο ότι το ξεκίνημά του προέρχεται  σε πολύ παλαιούς χρόνους και στην πορεία εμπλουτίστηκε με νέα ιστορικά και τελετουργικά στοιχεία. Είναι κυρίως ένα χορευτικό δρώμενο, γιατί η δράση των ανθρώπων που συμμετέχουν στην τέλεσή του είναι δράση χορευτική.

Τα  κυριότερα στοιχεία του εθίμου  είναι τα εξής:

  • Η συγκρότηση του μπουλουκιού προϋποθέτει την αυστηρή αποδοχή και τήρηση ορισμένων κανόνων τέλεσης.
  • Το φύλο των τελεστών είναι μόνο νέοι άνδρες.
  • Τη γυναικεία μορφή (νύφη-μπούλα) την υποδύεται πάντα άνδρας.
  • Η ένδυση, η μεταμφίεση και η συμπεριφορά των τελεστών διέπονται από πατροπαράδοτους κανόνες.
  • Τα μουσικά όργανα, οι χοροί, το δρομολόγιο, είναι προκαθορισμένα από το τελετουργικό, που ακολουθείται αναλλοίωτο στο πέρασμα των χρόνων.

Είχαμε την τύχη και την χαρά να παρευρεθούμε στον όμιλο «Γενίτσαροι και Μπούλες» που στεγάζεται σε ένα παραδοσιακό διατηρητέο κτίριο κοντά στο κέντρο της Νάουσας και δίπλα στο ποτάμι της Αράπιτσας, που έχει αναπαλαιωθεί και είναι γνωστό και ως «Υδρόμυλος Μάκη». Εκεί μάθαμε ένα σωρό στοιχεία της ιστορίας του δρώμενου αλλά και παρακολουθήσαμε την τελετουργία του ντυσίματος.

Οι τελεστές (οι συμμετέχοντες στην τελετή)  ήταν και είναι πάντα νέοι άνδρες. Ο αριθμός τους τα παλαιότερα χρόνια φαίνεται να ήταν 6-12, ενώ σήμερα συμμετέχουν 100-150 και άλλα τόσα μικρά παιδιά. Το πρώτο ντύσιμο των τελεστών ξεκινούσε την παραμονή της Κυριακής της Απόκρεω. Παλαιότερα άρχιζαν από το βράδυ του Σαββάτου, γιατί όλα τα ασήμια ράβονταν ένα-ένα επάνω στα ρούχα της Μπούλας. Σήμερα όμως το ντύσιμο αρχίζει νωρίς την Κυριακή της Απόκρεω, γιατί ο μεγάλος όγκος των ασημιών είναι ήδη έτοιμος, ραμμένος πάνω σε ένα γιλέκο ειδικά κατασκευασμένο για την περίσταση.

Η τελετουργία του ντυσίματος του γενίτσαρου έγινε στον Στέργιο Τοπούζη, που συμμετέχει 22 χρόνια στα δρώμενα, από τα 8 του χρόνια, με την βοήθεια της μητέρας του (κανένας γενίτσαρος δεν μπορεί να ντυθεί μοναχός του). Τα ρούχα και τα εξαρτήματα που φόρεσε ο Στέργιος (το ντύσιμο του γενίτσαρου ή μπούλας)  ήταν:

  • Το μπενεβρέκι, μακρύ ανδρικό εσώρουχο μέχρι τον αστράγαλο που δένει με υφασμάτινο κορδόνι.
  • Οι μπέτσφες, άσπρες κάλτσες που φτάνουν από το μηρό μέχρι τον αστράγαλο και φοριούνται πάνω από το μπινιβρέκι. Για να στερεωθούν οι μπέτσφες παλιά έβαζαν ένα λουρί στη μέση. Οι μπέτσφες είχαν δύο κορδόνια πού δένονταν σ’ αυτό το λουρί της μέσης για να μη πέφτουν.
  • Οι βουδέτες, μαύρες υφασμάτινες ταινίες που συγκρατούν τις κάλτσες (με φούντα στην άκρη τους) και δένονται κάτω από το γόνατο στις μπέτσφες.

  • Η κοντέλα, πουκάμισο με πολύ φαρδιά μανίκια, κεντημένο στο στήθος, στο γιακά και στην άκρη των μανικιών με μεταξωτή κλωστή σε σχέδιο ψαροκόκαλου.

  • Η φουστανέλα, είναι το βασικότερο κομμάτι στη φορεσιά της Μπούλας. Είναι κοντή αρματωλική, φθάνει 4-5 δάχτυλα πάνω από το γόνατο και έχει 300 ως 400 λαγκιόλια (πιέτες), σε αντίθεση με αυτήν της Πελοποννήσου και της Στερεάς Ελλάδος που φθάνει 15-20 εκ. κάτω απ’ το γόνατο και έχει λίγα λαγκιόλια.

  • Το πισλί είναι ένα είδος γιλέκου που φοριέται πάνω από το πουκάμισο, φτιαγμένο από βελούδινο ή μάλλινο ύφασμα. Είναι κεντημένο με γαϊτάνια, τιρτίρια και καρμάδες (είδη βελονιάς με χρυσοκλωστή). Το πισλί δενόταν σφιχτά στο στήθος και παλιότερα από πάνω ράβανε ένα άσπρο πανί, πάνω στο οποίο ράβονταν τ’ ασήμια.

  • Το ζωνάρι για τη μέση, ήταν στενό και ίδιο με αυτό πού φορούσαν με τα σαλβάρια τους οι Ναουσαίοι γαμπροί στο γάμο. Είναι υφασμένο από μετάξι και βαμμένο με φυσική μπογιά από αγκίτσι (ίον). Έχει άσπρες και λιλά ρίγες και στην άκρη κρόσια που πέφτουν πάνω στη φουστανέλα.

  • Το σελιάχι, μπαίνει στη μέση πάνω από το ζωνάρι. Είναι φτιαγμένο από πολλά στρώματα πετσιού και το χρησιμοποιούσαν ως πορτοφόλι, ή θήκη για κουμπούρια και μαχαίρια.
  • Η πάλα, το γιαταγάνι – μαχαίρι για το χορό.

  • Ο πρόσωπος ή προσωπίδα είναι ίσως το σημαντικότερο στοιχείο της αμφίεσης. Πάνω σε ειδικό καλούπι τοποθετείται χοντρό πανί και πάνω σ’ αυτό γύψος που είναι κερωμένος από μέσα, ώστε να κρατά δροσιά σ’ αυτόν που τον φορά. Τον πρόσωπο έβαφε άσπρο και λουστράριζε ειδικός τεχνίτης. Το μουστάκι γίνεται από αλογότριχα και κατράμι, ενώ η σύνθεση των χρωμάτων έχει ως βάση το αυγό της κότας. Χαρακτηριστικό και των δύο τύπων προσωπίδας (γυναικείας και ανδρικής) είναι τα πολύ μικρά μάτια και το επίσης μικρό στόμα.

  • Το ταράμπουλο, ή ταραμπουλούζ είναι ζωνάρι φτιαγμένο από καθαρό μετάξι σε ύφανση αδίμιτη και σχέδιο ανατολίτικο και έχει προέλευση από την Τρίπολη της Αφρικής. Το πλάτος του είναι περίπου 0.90 μ. και το μήκος του 3,60 μ. Το δέσιμο της προσωπίδας με το ταράμπουλο γινόταν πάντοτε από ειδικό τεχνίτη και ήταν η δυσκολότερη δουλειά, γιατί απαιτούσε μεγάλη τέχνη και υπομονή, ώστε το κεφάλι να είναι όμορφα δεμένο.
  • Το μαντήλι, που θα ραφτεί στον καρπό του δεξιού χεριού για το χορό.
  • Τα σκουφούνια, (κάλτσες) που γίνονται από τις νοικοκυρές με κάτασπρο μαλλί.
  • Τα τσαρούχια, που παλιά κατασκευάζονταν μόνο στα Γιάννενα από δέρμα τελετίνι και είναι κόκκινα με μαύρη φούντα.

Σήμερα για ευκολία ράβονται πάνω σ’ ένα γιλέκο. Μπροστά στο στήθος είναι ραμμένα τα ρούπια (ψιλά κέρματα). Είναι περασμένα σε αλυσίδες που καταλήγουν σε σταυρούς και χαϊμαλιά. Στην πάνω μεριά τις περισσότερες φορές είναι ραμμένο ένα γιορντάνι που ξεκινά από το λαιμό. Χαμαϊλιά έχουμε τετράγωνα, στρογγυλά, τρίγωνα και σε σχήμα φυσεκιού. Το κιουστέκι είναι το πλουσιότερο κόσμημα της Μπούλας που στολίζει ολόκληρη την πλάτη.

Η νύφη-Μπούλα, είναι ένας άντρας ντυμένος με φαρδιά φουστάνια. Το κεφαλοκάλυμμα είναι γεμάτο λουλούδια, από τα οποία ξεκινούν τούλια και κορδέλες. Φοράει προσωπίδα χωρίς μουστάκι, με κόκκινα ολοστρόγγυλα μάγουλα και χρυσαφί βαράκι. Απαραίτητα εξαρτήματα της φορεσιάς της είναι τα ψιλά ασήμια στο στήθος, η σαλταμάρκα, οι τραχηλιές, τα φλουριά, χρυσοκέντητη ζώνη και πόρπη, όλα εξαρτήματα από την τοπική γυναικεία φορεσιά, εκτός απ’ το φουστάνι που είναι ειδικά ραμμένο με στεφάνια, ώστε να στέκεται φουσκωτό.

Η συγκρότηση του μπουλουκιού που θα βγει στο έθιμο αρχίζει βέβαια πολύ πριν από την Αποκριά. Τα άτομα που θα αποτελέσουν το μπουλούκι ορίζουν τον αρχηγό τους, εξασφαλίζουν τα όργανα, ψάχνουν για τις φορεσιές και τα ασημικά. Οι Παλιές Μπούλες δανείζουν πάντα στους νεότερους τις φορεσιές τους και τους βοηθούν στο ντύσιμο. Το Σάββατο βράδυ, παραμονή της Αποκριάς, άρχιζε το ντύσιμο των τελεστών του εθίμου που διαρκούσε όλη τη νύχτα και ήταν πολύ κουραστικό. Τα ασήμια ράβονταν πάνω στη στολή ένα-ένα από μοδίστρες ή τις γυναίκες του σπιτιού και όταν τελείωνε το ντύσιμο, ερχόταν ειδικός τεχνίτης που έδενε στο κεφάλι του νέου το ταράμπουλο με την προσωπίδα. Ο νέος τώρα είναι έτοιμος και περιμένει να ακουστούν τα όργανα και να τον καλέσουν στο μπουλούκι.

Τα όργανα που χρησιμοποιούνται από παλιά στο έθιμο είναι μόνο οι ζουρνάδες και συνοδευτικά νταούλι. Το μπουλούκι αναλάμβανε την πληρωμή των οργανοπαιχτών, καθώς και τα έξοδα για τη διατροφή και διαμονή τους στη Νάουσα. Από τη δεκαετία του 1950 εμφανίζονται στη μουσική ζωή της Νάουσας και οι δύο οικογένειες ζουρνατζήδων του Β. Ψαθά και του Στ. Παζαρέντση που οι απόγονοί τους συνεχίζουν μέχρι και σήμερα την παράδοση των προγόνων τους.

Κατά το μάζεμα του μπουλουκιού, ο νέος, ντυμένος από το βράδυ παλιότερα και από νωρίς το πρωί σήμερα, είναι έτοιμος. Από μακριά ακούγονται το νταούλι με το ζουρνά που καλούν στο μάζεμα του μπουλουκιού. Τα όργανα παίζοντας μια μελωδία ελεύθερου ρυθμικού τύπου το Ζαλιστό, θα περάσουν από όλα τα σπίτια των νέων που συμμετέχουν και έναν-έναν θα τους μαζέψουν. Τα όργανα δε θα μαζέψουν τα μικρά αγόρια. Αυτά πηγαίνουν με τους πατεράδες τους στα σπίτια των μεγαλύτερων. Όταν ακουστεί ο Ζαλιστός, η Μπούλα θα βγει στο παράθυρο ή στο μπαλκόνι του σπιτιού να χαιρετίσει το μπουλούκι που έρχεται να την πάρει. Ανοίγει ψηλά τα χέρια και χαιρετά κουνώντας το στήθος δεξιά-αριστερά, ώστε να κουδουνίζουν τα νομίσματα που έχει κρεμασμένα στο στήθος. Στη συνέχεια ο νέος παίρνοντας χέρι και πηδώντας στα δύο του πόδια, χαιρετά όλους τους ανθρώπους του σπιτιού καθώς και όσους τον βοήθησαν στο ντύσιμο.

Φτάνοντας στην εξώπορτα του σπιτιού, κάνει τρεις φορές το σταυρό του και στη συνέχεια χαιρετά όλους όσοι ήρθαν να τον πάρουν. Ύστερα, πιασμένοι δυο-δυο με τα όργανα να παίζουν το Ζαλιστό, ξεκινούν να πάρουν την επόμενη Μπούλα. Η νύφη-Μπούλα ετοιμάζεται κι αυτή τελετουργικά από την οικογένεια του άνδρα που θα την υποδυθεί. Είναι ένας ρόλος που πρέπει να παιχθεί με τρόπο σοβαρό και υπερήφανο. Η νύφη-Μπούλα θα φιλήσει τα χέρια όλων των ανθρώπων του σπιτιού της και στη συνέχεια όλου του μπουλουκιού, των οργανοπαικτών και όλων όσοι παρευρίσκονται εκεί την ώρα που θα την πάρουν.

Σιγά σιγά σχηματίζεται μια πομπή που έχει την εξής διάταξη. Προηγούνται τα πιο μικρά αγόρια που δεν φορούν πρόσωπο και ακολουθούν τα μεγαλύτερα. Μετά τοποθετούνται οι νεότερες Μπούλες, στη μέση περίπου αυτές που κρατούν τη νύφη-Μπούλα και τελευταίες οι παλαιότερες και ο αρχηγός του μπουλουκιού. Ακριβώς πίσω από τον αρχηγό ακολουθούν οι οργανοπαίκτες, για να παίρνουν εντολές ως προς το ρεπερτόριο. Για τους πρωταγωνιστές του εθίμου το χορευτικό ρεπερτόριο είναι ο Συγκαθιστός, η Παπαδιά, η Παλιά Παπαδιά, ο Νταβέλης, ο Σωτήρης, ο Νιζάμικος, ο Μελικές, ο Μουσταμπέικος, το Σαρανταπέντε, η Σούδα, η Μακρινίτσα και φυσικά 2 Πατινάδες.

Αν από τα μικρά αγόρια που συνοδεύουν το μπουλούκι, κάποιο μπορεί να τα καταφέρει καλά στο χορό, μετά από επιθυμία των γονιών του (που ακολουθούν το μπουλούκι), ο αρχηγός θα ορίσει πότε και σε ποιο σημείο θα μπει πρώτος στον κύκλο και θα χορέψει ως πρωτοσυρτής, ενώ όλοι θα τον σεβαστούν σαν μεγάλο.

Αφού τελειώσει το μάζεμα του μπουλουκιού, όλοι μαζί ξεκινούν για το Δημαρχείο, υπολογίζουν να φθάσουν εκεί κοντά στο μεσημέρι. Στις δώδεκα περίπου συγκεντρώνονται στο Δημαρχείο όπου βρίσκεται μαζεμένη όλη η Νάουσα, περιμένοντας να δουν τις Μπούλες.

Η χορευτική δράση του μπουλουκιού ξεκινούσε μετά την επίσκεψη στο κονάκι του άρχοντα της πόλης, από τον οποίο έπρεπε να δοθεί στον αρχηγό του μπουλουκιού άδεια για την τέλεση του εθίμου. Σήμερα όλα τα μπουλούκια θα επισκεφθούν το Δημαρχείο και μετά θα αρχίσουν τη χορευτική τους πορεία μέσα στους δρόμους της Νάουσας. Αμέσως μόλις η ομάδα φθάσει στην πλατεία και ο αρχηγός πάει να δώσει τα “διαπιστευτήρια” του μπουλουκιού του στο Δήμαρχο, αρχίζει και η χορευτική δράση του μπουλουκιού.

Ο ζουρνάς παίζει το Ζαλιστό, οι Μπούλες, που είναι ζευγάρια, γέρνουν το κορμί τους πίσω και τινάζονται αγέρωχα. Ένας από κάθε ζεύγος βοηθούμενος από το σύντροφό του που τον κρατά πίσω στην πλάτη, κάνει μια υπερέκταση προς τα πίσω χτυπώντας υπερήφανα με νευρικές κινήσεις τα νομίσματα του στήθους του, σε αντίθεση με τη νύφη-Μπούλα που κάνει τεμενάδες, προσκυνώντας ως το χώμα.

Ο δήμαρχος, ο πρώτος άρχοντας του τόπου, δίνει την άδεια και τότε ο ζουρνάς θα παίξει το «Κάτω στη Ρόιδο», χορό που χορεύεται από τις Μπούλες ως συγκαθιστός Ακολουθεί ο θούριος του Ρήγα («Ως πότε παλικάρια θα ζούμε στα στενά») και σ’ αυτή την πατινάδα βγαίνουν οι πάλες από τις θήκες τους. Μετά το «Ως πότε παλικάρια» ακολουθεί ο χορός Παπαδιά, συνήθως από τον αρχηγό του Μπουλουκιού.

Ακολουθεί η Μακρινίτσα, ο χορός της Νύφης, του δεύτερου πρωταγωνιστή της τελετουργίας, η οποία θα τον σύρει με σοβαρότητα και μεγαλοπρέπεια όπως αρμόζει σε ένα χορό που είναι μοιρολόι και φόρος τιμής σε μία από τις ενδοξότερες σελίδες της Ελληνικής Ιστορίας, το ολοκαύτωμα και την ολοσχερή καταστροφή της Νάουσας το 1822 από τους Τούρκους. Θα ακολουθήσουν ο Νιζάμικος, το Σαρανταπέντε, ο Μελικές και ίσως η Σούδα ή ο Μουσταμπέϊκος που μπορούν να χορευτούν και από μικρά παιδιά.

Αμέσως μετά τους χορούς στο Δημαρχείο, οι Μπούλες κινούνται με την πατινάδα, «Ως πότε παλικάρια», για τον πρώτο μαχαλά, όπου θα γίνει η στάση για τους χορούς, για το τριόδι του Λάμνια. Οι Μπούλες χαιρετούν κάθε γνωστό που συναντάνε, παίρνοντας χειραψία και πηδώντας τρεις φορές στα δυό τους πόδια. Φτάνοντας στο τριόδι, οι ζουρνατζήδες θα παίξουν την πατινάδα του Σανιδά.

Μετά το τριόδι περνώντας από το στενό τού Χρηστίδη, στη σημερινή λαϊκή αγορά, βγαίνουν πάνε σε γειτονιές όπου στην κάθε μία σταματουν και χορεύουν. Αφού περάσουν από  τα Καμμένα, Πουλιάνα, Μπατάνια, φτάνουν στο Κιόσκι. Εδώ περιμένουν πολλοί Ναουσαίοι για να θαυμάσουν και να κρίνουν τους καλύτερους χορευτές.

Φτάνοντας στα Αλώνια όπου θα γίνει μεγάλο γλέντι τους πιάνει το βραδάκι.  Σ’ αυτή τη γειτονιά θα βγάλουν τις προσωπίδες όλοι. Εδώ, χωρίς προσωπίδες πλέον, θα μπορέσουν να φάνε κάτι και να πιούν, απ’ αυτά που τους έχουν ετοιμάσει όλα τα γειτονικά σπίτια. Τα παλιότερα χρόνια έπιναν νερό με ένα ειδικό καλαμάκι και το κάπνισμα γινόταν επίσης με ειδικό τσιμπούκι, που χωρά μέσα από το μικρό στόμα του προσωπείου αφού δεν ήταν δυνατό να το βγάλει ο χορευτής όλη μέρα.

Η πρόβα για τα αποκριάτικα δρώμενα της επόμενης Κυριακής ήταν απολύτως πετυχημένη, κι όλοι εδώ στην πόλη της Νάουσας είναι έτοιμοι για τις Μπούλες και τους Γενίτσαρους του 2019. Ένα δρώμενο  που η πρώτη του μαρτυρία εντοπίζεται το 1706 όταν έγινε αντί για μνημόσυνο για το παιδομάζωμα που απεφεύχθηκε λόγω αντίδρασης των Ναουσαίων, την μεγάλη του ακμή την γνώρισε τέλη του 19ου και αρχών του 20ου αιώνα,  σταμάτησε μόνο από το 1941 μέχρι το 1954 (τα δύσκολα χρόνια της κατοχής και του εμφύλιου) και από τότε είναι ένα έθιμο που κάνει περήφανους τους Ναουσαίους!

Επειδή αυτή την στιγμή, μετά την κρίση της αποβιομηχάνισης της περιοχής, το κλείσιμο των εργοστασίων της κλωστοϋφαντουργίας και της τεράστιας ανεργίας που σημειώθηκε, το  σπουδαίο κρασί της Νάουσας, το ξινόμαυρο και οι Μπούλες, το αποκριάτικο δρώμενο που τιμά τον τόπο στο εξωτερικό, καθώς λαμβάνει συνεχώς βραβεία σε διεθνή φεστιβάλ, κυρίως για την αυθεντικότητα των στολών του, μπορεί να γίνουν οι δύο κεντρικοί άξονες γύρω από τους οποίους μπορεί να αναπτυχθεί ένας ποιοτικός πολιτιστικός και εναλλακτικός τουρισμός, που θα οδηγήσει την πόλη στην νέα της αναγέννηση.

  • Μπούλες ή γενίτσαροι, το αποκριάτικο δρώμενο της Νάουσας - Greek Gastronomy Guide
  • Μπούλες ή γενίτσαροι, το αποκριάτικο δρώμενο της Νάουσας - Greek Gastronomy Guide
  • Μπούλες ή γενίτσαροι, το αποκριάτικο δρώμενο της Νάουσας - Greek Gastronomy Guide
  • Μπούλες ή γενίτσαροι, το αποκριάτικο δρώμενο της Νάουσας - Greek Gastronomy Guide
  • Μπούλες ή γενίτσαροι, το αποκριάτικο δρώμενο της Νάουσας - Greek Gastronomy Guide
  • Μπούλες ή γενίτσαροι, το αποκριάτικο δρώμενο της Νάουσας - Greek Gastronomy Guide
  • Μπούλες ή γενίτσαροι, το αποκριάτικο δρώμενο της Νάουσας - Greek Gastronomy Guide
  • Μπούλες ή γενίτσαροι, το αποκριάτικο δρώμενο της Νάουσας - Greek Gastronomy Guide
  • Μπούλες ή γενίτσαροι, το αποκριάτικο δρώμενο της Νάουσας - Greek Gastronomy Guide
  • Μπούλες ή γενίτσαροι, το αποκριάτικο δρώμενο της Νάουσας - Greek Gastronomy Guide
  • Μπούλες ή γενίτσαροι, το αποκριάτικο δρώμενο της Νάουσας - Greek Gastronomy Guide
  • Μπούλες ή γενίτσαροι, το αποκριάτικο δρώμενο της Νάουσας - Greek Gastronomy Guide
  • Μπούλες ή γενίτσαροι, το αποκριάτικο δρώμενο της Νάουσας - Greek Gastronomy Guide
  • Μπούλες ή γενίτσαροι, το αποκριάτικο δρώμενο της Νάουσας - Greek Gastronomy Guide
  • Μπούλες ή γενίτσαροι, το αποκριάτικο δρώμενο της Νάουσας - Greek Gastronomy Guide
  • Μπούλες ή γενίτσαροι, το αποκριάτικο δρώμενο της Νάουσας - Greek Gastronomy Guide
  • Μπούλες ή γενίτσαροι, το αποκριάτικο δρώμενο της Νάουσας - Greek Gastronomy Guide
  • Μπούλες ή γενίτσαροι, το αποκριάτικο δρώμενο της Νάουσας - Greek Gastronomy Guide
  • Μπούλες ή γενίτσαροι, το αποκριάτικο δρώμενο της Νάουσας - Greek Gastronomy Guide
  • Μπούλες ή γενίτσαροι, το αποκριάτικο δρώμενο της Νάουσας - Greek Gastronomy Guide
  • Μπούλες ή γενίτσαροι, το αποκριάτικο δρώμενο της Νάουσας - Greek Gastronomy Guide
  • Μπούλες ή γενίτσαροι, το αποκριάτικο δρώμενο της Νάουσας - Greek Gastronomy Guide
  • Μπούλες ή γενίτσαροι, το αποκριάτικο δρώμενο της Νάουσας - Greek Gastronomy Guide
  • Μπούλες ή γενίτσαροι, το αποκριάτικο δρώμενο της Νάουσας - Greek Gastronomy Guide
  • Μπούλες ή γενίτσαροι, το αποκριάτικο δρώμενο της Νάουσας - Greek Gastronomy Guide
  • Μπούλες ή γενίτσαροι, το αποκριάτικο δρώμενο της Νάουσας - Greek Gastronomy Guide
  • Μπούλες ή γενίτσαροι, το αποκριάτικο δρώμενο της Νάουσας - Greek Gastronomy Guide
  • Μπούλες ή γενίτσαροι, το αποκριάτικο δρώμενο της Νάουσας - Greek Gastronomy Guide
  • Μπούλες ή γενίτσαροι, το αποκριάτικο δρώμενο της Νάουσας - Greek Gastronomy Guide
  • Μπούλες ή γενίτσαροι, το αποκριάτικο δρώμενο της Νάουσας - Greek Gastronomy Guide
  • Μπούλες ή γενίτσαροι, το αποκριάτικο δρώμενο της Νάουσας - Greek Gastronomy Guide

Contact

Contact
  • Address
    Νάουσα
  • Category
    Αξιοθέατα
  • Location
    Νάουσα

Location

Μπούλες – Γενίτσαροι

ΤΟΠΟΣ & ΙΣΤΟΡΙΑ - ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗ ΚΟΥΖΙΝΑ

ΤΑΒΕΡΝΕΣ - ΕΣΤΙΑΤΟΡΙΑ - ΚΑΦΕΝΕΙΑ

Ούζο Πλωμαρίου
 
Ούζο Πλωμάρι

ΠΡΟΪΟΝΤΑ - ΕΔΕΣΜΑΤΑ

 

ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ - ΟΙΝΟΠΟΙΕΙΑ

ΔΙΑΜΟΝΗ - ΑΓΟΡΕΣ - ΠΑΝΗΓΥΡΙΑ - ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ