Σύρματα Μήλου

Τα σύρματα Μήλου αποτελούν ένα από τα πιο χαρακτηριστικά αξιοθέατα του νησιού. Σύρματα ονομάζονται στη Μήλο οι θέσεις φύλαξης μικρών σκαφών (βάρκες), σκαμμένες στους ηφαιστειακούς τόφφους (ηφαιστειογενή πετρώματα), που βρίσκονται στους παραθαλάσσιους οικισμούς και ψαροχώρια όπως το Κλήμα, τα Μανδράκια, ο Εμπουριός και στον Φυροπόταμο, πάνω στη θάλασσα.

Η κύρια χρησιμότητά τους ήταν η προφύλαξη των ξύλινων αλιευτικών σκαφών από την κακοκαιρία του χειμώνα. Το φθινόπωρο οι αλιείς αφού τελειώναν τα ψαρέματα της χρονιάς, τα έσερναν με σύρματα (από εκεί πήραν και το όνομα τους) στο εσωτερικό του κτίσματος, το οποίο συνήθως το μισό ήταν μια υπόσκαφη σπηλιά και το μπροστινό μέρος η κτισμένη πρόσοψη. Η σπηλιά αυτή περιείχε όλα τα εργαλεία που ήσαν απαραίτητα για την συντήρηση των καϊκιών και εκεί γινόταν τα ετήσια καλαφατίσματα και τα βαψίματα. Ο όροφος -αν υπήρχε- χρησιμοποιείτο ως πρόχειρη η παραθεριστική κατοικία. Στις μέρες μας ελάχιστα σύρματα λειτουργούν όπως παλιά, άλλα προσφέρουν τις “υπηρεσίες” τους ως παραθεριστικές κατοικίες ή αποθήκες, ορισμένα έχουν μετατραπεί σε παραδοσιακούς ξενώνες και άλλα έχουν μικτή χρήση.

Τα πιο ενδιαφέροντα σύρματα βρίσκονται στο Κλήμα και έχουν το χαρακτηριστικό ότι είναι διώροφα. Στο ισόγειο βρίσκονται τα σύρματα και αποθηκευτικοί χώροι ενώ στον πρώτο όροφο ήταν οι κατοικίες.

Τα έντονα χρώματα με τα οποία είναι εξωτερικά βαμμένα χαρίζουν μια ιδιαίτερη όψη στο παραδοσιακό τοπίο της Μήλου. Η ποικιλία και η τόλμη των χρωμάτων είναι απόρροια της χρωματικής γκάμας που χρησιμοποιούσαν οι ψαράδες και για το βάψιμο των μικρών βαρκών τους.

Ένα άλλο χαρακτηριστικό του ισογείου των συρμάτων, είναι οι μεγάλες ξύλινες πόρτες που καλύπτουν όλο το εύρος της σπηλιάς και που έχουν σε κάποιο ύψος ένα μικρό πορτόνι. Από δω μπαινοβγαίνουν τον χειμώνα μέσα οι άνθρωποι γιατί οι καιροί και φορτούνες φέρνουν πολλά φύκια, πέτρες και άμμο που φτάνουν μέχρι και σ’ ένα μέτρο ύψος. Την άνοιξη καθαρίζεται ο αύλιος χώρος, ανοίγουν οι ξύλινες θύρες και σέρνονται τα σκάφη προς την θάλασσα.

Τα σύρματα Μήλου αποτελούν ένα από τα αξιοπερίεργα κτίσματα της Κυκλαδίτικης λαϊκής αρχιτεκτονικής.