Ομιλία του Γιώργου Πίττα

στο 1ο Διεθνές Συνέδριο Οινοτουρισμού (Wine Tourism 1st International Congress)

14-16 October 2016 – Santorini – IMIC ’16

Σήμερα, στο 1ο Διεθνές Συνέδριο Οινοτουρισμού στην Σαντορίνη θα επιχειρήσουμε να καταθέσουμε μια νέα ιδέα-πρόταση που αφορά στην καλύτερη σχέση μεταξύ ξενοδόχων και οινοπαραγωγών, μια πρόταση που θα βοηθήσει τη δημιουργία ενός πεδίου αναφοράς πιο ώριμου για να δεχθεί τον Οινοτουρισμό.

Είναι γνωστό ότι τα συνέδρια, εκτός της καταγραφής των σύγχρονων ερευνητικών τάσεων σε εθνικό και διεθνές επίπεδο και της ανταλλαγής καλών πρακτικών, είναι χώροι όπου παρουσιάζονται νέες ιδέες και διατυπώνονται καινούριες πρωτοβουλίες δράσης.

 

 

Σε ένα τέτοιο συνέδριο μάλιστα, πριν από 7 χρόνια (που είχε γίνει με πρωτοβουλία του σημερινού μας οικοδεσπότη Κώστα Κωνσταντινίδη, ΙΜΙC), είχε κατατεθεί η ιδέα του Ελληνικού Πρωινού από το Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο Ελλάδας (Ξ.Ε.Ε.) και σ’ ένα επόμενο (του ιδίου διοργανωτή) πριν από 2 χρόνια είχε γίνει ο απολογισμός 5ετίας. Εκεί καταδείχθηκε πως χωρίς ιδιαίτερα πολλούς πόρους ή κοινοτικές επιδοτήσεις, μπόρεσε να δημιουργηθεί ένα σημαντικό γαστρονομικό brand στον ελληνικό Τουρισμό, ενώ ταυτόχρονα μπήκαν οι προϋποθέσεις για τη στενή συνεργασία των ξενοδοχείων με τον αγροδιατροφικό τομέα. Απώτερος στόχος της πρωτοβουλίας αυτής ήταν η αξιοποίηση των τοπικών προϊόντων και των τοπικών κουζινών και η παρουσία τους στα πρωινά των ξενοδοχείων, ως ένα μικρό δείγμα του γαστρονομικού μας πολιτισμού, κάτι που θα εμπλούτιζε τις γενικότερες εμπειρίες του ταξιδιώτη, επισκέπτη της χώρας μας.

Οινοτουρισμό, με την καθαρή και στενή έννοια, έχουμε όταν κάποιος ταξιδεύει έχοντας σαν κύριο κίνητρο του ταξιδιού του να γνωρίσει τα κρασιά, και τον οινικό πολιτισμό ενός τόπου. Μόνον τότε μιλάμε για οινοτουρισμό και αναφερόμαστε σε μια θεματική μορφή τουρισμού η οποία δίνει εμπειρίες και απευθύνεται σε εξειδικευμένους επισκέπτες. Εδώ ο διεθνής ανταγωνισμός είναι οξύς, με χώρες όπως η Γαλλία ή η Ιταλία να βρίσκονται λόγω παράδοσης και οργάνωσης 30 χρόνια μπροστά μας.

Οινική εμπειρία είναι η εμπειρία που αποκτά κάποιος ταξιδεύοντας και που συγκροτείται κάθε στιγμή της μέρας, στο ξενοδοχείο, στο κρουαζιερόπλοιο, στην ταβέρνα, στο ταξίδι, στο μπαρ, στα wine club, στις επισκέψεις στα οινοποιεία.

 

 

Στην Ελλάδα κάθε χρόνο έχουμε 25 εκατομμύρια επισκέπτες και το ζήτημα είναι τι κάνουμε για να τους γνωρίσουμε το κρασί μας παράλληλα με την γαστρονομία μας, σαν επιπρόσθετα συστατικά μιας ολικής εμπειρίας του τόπου μας. Και όταν λέμε γνωριμία με το κρασί και τη γαστρονομία, δεν εννοούμε μόνο τη γευστική απόλαυση, αλλά μια ολιστική προσέγγιση, αυτή που τοποθετεί το κρασί στο επίκεντρο ενός τόπου, ενός πολιτισμού, ενός τρόπου διασκέδασης, ενός τρόπου ζωής, ενός πολιτισμού της καθημερινότητας.

Αν πάλι εντάξουμε την Οινική εμπειρία στο πλαίσιο του Οινοτουρισμού, τότε μπορούμε να μιλάμε για κατηγορίες Οινοτουρισμού, με ακραίες περιπτώσεις τους ερασιτέχνες από τη μία, και τους οινόφιλους από την άλλη. Ο διαχωρισμός μεταξύ του μαζικού τουρίστα και του «ψαγμένου» – με όλες τις ενδιάμεσες διαβαθμίσεις – δεν πρέπει να λειτουργήσει αντιθετικά, αλλά συμπληρωματικά.

Και αυτό γιατί έτσι συμβαίνει στη ζωή: οι αδαείς κάποια στιγμή γνωρίζουν, στη συνέχεια γίνονται φίλοι και κάποια στιγμή προκύπτει μερικοί απ’ αυτούς να γίνουν ειδήμονες. Όλοι μας υπήρξαμε κάποια στιγμή άσχετοι με το κρασί.

Συνέβηκε και στον Τουρισμό. Τα παιδιά των λουλουδιών, οι φοιτητές και οι νέοι με τα σακίδια που αρκετοί τούς λοιδορούσαν, γνώρισαν και αγάπησαν την Ελλάδα, κατόπιν την επισκέφτηκαν ως στελέχη επιχειρήσεων, ως γιάπις και ως VIP και τώρα ως συνταξιούχοι.

Ήδη από την πρώτη μέρα του Συνεδρίου, οι ομιλητές είχαν την ευκαιρία να καταθέσουν δεκάδες πληροφορίες και γνώσεις για τους τρόπους οργάνωσης και ανάπτυξης του οινοτουρισμού, σε επίπεδο μονάδας οινοποιείου αλλά και σε επίπεδο δικτύων περιοχής. Τεχνικές διαδικασίας οινογνωσίας, ανάλυση της συμπεριφοράς των καταναλωτών. Αξιοποίηση των social media αλλά και του μάρκετινγκ για την προσέγγιση πελατείας.

Είναι προφανές ότι ο Οινοτουρισμός για να αναπτυχθεί χρειάζεται θεσμοθέτηση κανόνων λειτουργίας, δομές οργανωτικές (clusters, network), αναπτυξιακά εργαλεία, για να μπορέσει να χρηματοδοτηθεί ή να ενταχθεί σε αναπτυξιακά προγράμματα, και βέβαια εξαντλητικό στρατηγικό μάρκετινγκ ώστε από μια φιλόδοξη ιδέα και όραμα να γίνει ένα πετυχημένο προϊόν.

Αυτό όμως που κατά τη γνώμη μου, είναι αυτή τη στιγμή το κυρίαρχο ζητούμενο, είναι το πεδίο στο οποίο ακουμπά ο Οινοτουρισμός. Δηλαδή, την Ελληνική πραγματικότητα, την Ελληνική καθημερινή ζωή.

Ήρθαμε λοιπόν εδώ σήμερα να μιλήσουμε για τη συνεργασία δύο κλάδων σε επίπεδο βάσης. Δύο τόσο σημαντικών κλάδων που τόσο λίγο γνωρίζονται μεταξύ τους.

Και να περάσουμε από την υψηλού επιπέδου οινογνωσία στα οινοποιεία, στη γνωριμία του κρασιού μέσα από την τουριστική καθημερινότητα. Γιατί εκεί, πλην κάποιων φωτεινών εξαιρέσεων, ξέρουμε ότι από τα ξενοδοχεία αυτό λείπει.

 

 

Πώς λοιπόν δημιουργείται η οινική παιδεία;

Το πιο κρίσιμο σημείο του εγχειρήματος είναι να αντιληφθούν οι κλάδοι που άπτονται του Τουρισμού και Κρασιού τις ωφέλειες μιας τέτοιας συνεργασίας. Όπως και το ότι η συνεργασία τους είναι μονόδρομος. Μόνο εάν βγουν από την απομόνωσή τους, γνωρισθούν μεταξύ τους, πιστέψουν στην συνέργεια πάνω σε αυτόν τον τομέα, θα μπορέσουν να γευτούν τα οφέλη της.

Γιατί αυτοί οι δύο κόσμοι (Ξενοδοχεία – Οινοπαραγωγοί) έχουν τόσα να κερδίσουν από τη συνεργασία τους και ταυτόχρονα να προσφέρουν στους επισκέπτες μας, άρα και στον Ελληνικό Τουρισμό. Αυτά έλεγα πριν 8 χρόνια στο πρώτο συνέδριο Οινοτουρισμού που έγινε στη Λήμνο 2008, τα ίδια πιστεύω και σας καταθέτω σήμερα.

Στον απόηχο αυτού του συνεδρίου το 2011, το Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο Ελλάδος (Ξ.Ε.Ε.) με πρόεδρο τον Γιώργο Τσακίρη και ο Σύνδεσμος Ελλήνων Οινοπαραγωγών (Σ.Ε.Ο.) με πρόεδρο τον Άγγελο Ρούβαλη, υπέγραψαν ένα μνημόνιο συνεργασίας, στο οποίο είχαν κατατεθεί διάφορες προτάσεις για το πάντρεμα των δύο αυτών κλάδων. Δυστυχώς ήλθε η κρίση και η προσπάθεια αυτή ατόνησε.

Σήμερα, με βάση τις αρχές που είχαμε επεξεργασθεί τότε, ο Άγγελος Ρούβαλης και εγώ από πλευράς ΞΕΕ, ξαναεπιχειρούμε το εγχείρημα πιλοτικά σε περιφερειακή κλίμακα. Χρησιμοποιώντας το πρότυπο του Ελληνικού Πρωινού που αναπτύχθηκε σε περιφερειακό επίπεδο, θέτουμε ως πεδίο δράσης έναν νομό, και συγκεκριμένα την Αχαΐα, και δημιουργούμε τις προϋποθέσεις της παντρειάς.

Ξεκινήσαμε από έναν νομό ή έναν τουριστικό προορισμό, γιατί στόχος μας είναι να υπάρχει μια χωρική κλίμακα τέτοια που να βοηθάει τη δημιουργία δικτύων αλλά και κοινοτήτων που θα μπορούν να έχουν στενότερες σχέσεις.

 

 

Προτάσεις προς επεξεργασία

Οι δράσεις που θα επιδιωχθούν να πραγματοποιηθούν είναι:

• Η ευαισθητοποίηση και ενημέρωση μελών της Ένωσης Ξενοδόχων (E.Ξ.) και της Ένωσης Οινοποιών (Ε.Ο.) του νομού Αχαΐας, σχετικά με την αξία της Οινικής Εμπειρίας για τον τουρισμό, μέσω της πραγματοποίησης – σε πρώτη φάση – συναντήσεων γνωριμίας σε τοπικό επίπεδο αλλά και μέσω της τακτικής διοργάνωσης ημερίδων/συνεδρίων, ώστε να αρθεί η απομόνωση των οινοποιών και των ξενοδόχων.

• Δέσμευση από πλευράς των μελών της Ε.Ο. του νομού για την πραγματοποίηση μιας παρουσίασης των κρασιών της χρονιάς στα μέλη της Ε.Ξ.

• Διοργάνωση τακτικών εκπαιδευτικών σεμιναρίων γευσιγνωσίας και παρουσίασης του κρασιού (σερβίρισμα, συντήρηση, πάντρεμα με γαστρονομία) που θα απευθύνονται στους ξενοδόχους και στους εργαζόμενους στα ελληνικά ξενοδοχεία.

• Ανταλλαγή ενημερωτικού υλικού (έντυπο, οπτικοακουστικό κ.α.).

• Αδελφοποιήσεις οινοποιείων με ξενοδοχεία.

• Δημιουργία λίστας κρασιών από την αμπελουργική ζώνη στην οποία βρίσκεται το εκάστοτε ξενοδοχείο.

• Φιλοξενία των δημοσιογράφων οίνου που επισκέπτονται τη χώρα μας στο πλαίσιο ταξιδιών γνωριμίας.

• Δέσμευση από πλευράς των μελών της Ε.Ξ. για την προσφορά Επώνυμων Ελληνικών Κρασιών, στο βαθμό που διατίθεται κρασί στα mini-bars των δωματίων.

• Δέσμευση από πλευράς των μελών της Ε.Ο. της περιοχής για τη διαμόρφωση ειδικής τιμολογιακής πολιτικής για τα μέλη της Ε.Ξ.

• Δέσμευση από πλευράς των μελών των Ε.Ο. της περιοχής για τη δωρεάν διάθεση των τοπικών Επώνυμων Ελληνικών Κρασιών σε σημαντικές εκδηλώσεις του ξενοδοχειακού κλάδου.

• Συνεργασία των μελών της τοπικής Ε.Ξ. και της Ε.Ο. σε τοπικό επίπεδο, ώστε τα εποχιακά δώρα που προσφέρουν τα μέλη της Ένωσης να περιλαμβάνουν Επώνυμα Ελληνικά Κρασιά,

• Συνεργασία των μελών της τοπικής Ένωσης Ξενοδόχων και των τοπικών οινοποιών με την περιφερειακή/τοπική αυτοδιοίκηση, προκειμένου να αναπτυχθούν δίκτυα και δράσεις οινοτουρισμού (δρόμοι κρασιού, δίκτυα ποιότητας κ.τ.λ.).

• Δημιουργία σήματος ποιότητας και λογοτύπου που θα απονέμεται από το κεντρικό όργανο των Οινοπαραγωγών (ΣΕΟ – ΔΕΟΑΟ) σε ξενοδόχους, που έχουν τη διάθεση να είναι Greek Wine Friendly και να τηρούν τις προδιαγραφές που θα συμφωνηθούν.

 

 

Ως συμπέρασμα μπορούμε να πούμε ότι απαντώντας στις ανάγκες της εποχής, ο χώρος της φιλοξενίας και οι ξενοδόχοι μαζί με τους οινοπαραγωγούς οφείλουμε να διαδραματίσουμε έναν καθοριστικό ρόλο σε αυτή την προσπάθεια αναβάθμισης της οινικής εμπειρίας και της παροχής όσο το δυνατόν πιο ολοκληρωμένων οινογαστρονομικών υπηρεσιών. Είναι κάτι που θα μας ωφελήσει όλους.