Τόπος – Ιστορία Λήμνου

Η Λήμνος είναι το όγδοο μεγαλύτερο νησί της Ελλάδας με έκταση 476 τετραγωνικά χιλιόμετρα και το τέταρτο σε μήκος ακτών (260 χιλιόμετρα). Κύριο χαρακτηριστικό του νησιού είναι η έλλειψη ορεινών όγκων και η παρουσία απέραντων βοσκοτόπων και καλλιεργημένων εκτάσεων – φθάνουν μέχρι την ακρογιαλιά – κυρίως με δημητριακά και αμπέλια. Η Λήμνος το πιο επίπεδο νησί του Αιγαίου, από την αρχαιότητα ήταν ο σιτοβολώνας της αρχαίας Αθήνας και αργότερα έγινε ο προμηθευτής σιταριού της αυτοκρατορικής αυλής του Βυζαντίου.

Η ιστορία της Λήμνου χάνεται στη μυθολογία. Η ανάπτυξη της μεταλλουργίας από τους παλαιότατους κατοίκους του νησιού αποδόθηκε στον θεό Ήφαιστο. Σύμφωνα με τον μύθο, ο Δίας, μετά από έναν καβγά με την Ήρα, εκσφενδόνισε από τον Όλυμπο τον Ήφαιστο, με αποτέλεσμα να πέσει στη Λήμνο και έκτοτε να μείνει ανάπηρος. Οι κάτοικοι του νησιού τον περιέθαλψαν κι αυτός έστησε εκεί το εργαστήριό του μεταβιβάζοντας την τέχνη του στους Καβείρους, παιδιά που απέκτησε από τη νύμφη Καβειρώ.Τα Καβείρια ήταν οι γιορτές μιας μυστηριακής λατρείας που προέρχεται από κάποια αρχική κλειστή συντεχνία μεταλλουργών.

Η Λήμνος ως πλούσιος τόπος αλλά και σαν ενδιάμεσος σταθμός προς τον Εύξεινο πόντο, προκάλεσε το ενδιαφέρον των Μινώων – που άλλωστε δίδαξαν την καλλιέργεια της αμπέλου-, αλλά και των Αργοναυτών που πέρασαν από το νησί, όπως όσων πολέμησαν στον Τρωικό πόλεμο. Το όνομα Λήμνος είναι πανάρχαιο, αναφέρεται ήδη από τον Όμηρο. Η αθηναϊκή επικυριαρχία στη Λήμνο, αν και με το πέρασμα των αιώνων μειωνόταν, εξακολούθησε να διατηρείται μέχρι το τέλος του κλασικού κόσμου. Ο Στράβων αναφέρει ότι η Λήμνος θεωρείτο προσκείμενη της χερσαίας Ελλάδας και όχι της Μικρασίας ως την ύστερη ρωμαϊκή εποχή. Στα βυζαντινά χρόνια το νησί χρησιμοποιήθηκε ως ναυπηγείο, όπου κατασκευάζονταν και διατηρούνταν πλοία για τον Βυζαντινό στόλο. Κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας το νησί περνάει σε παρακμή.

Η απελευθέρωση από τον τουρκικό ζυγό ήρθε στις 8 Οκτωβρίου 1912 από τον ελληνικό στόλο με επικεφαλής το Ναύαρχο Κουντουριώτη, που δημιούργησε στον κόλπο του Mούδρου -ένα από το ασφαλέστερα φυσικά λιμάνια της Ελλάδας και της ανατολικής Μεσογείου- ναύσταθμο για να ελέγχει τα Στενά, ο οποίος αργότερα χρησιμοποιήθηκε ως ορμητήριο των συμμαχικών δυνάμεων για την εκστρατεία της Kαλλίπολης.

Μετά την Μικρασιατική Καταστροφή το 1922, πολλοί Μικρασιάτες έφθασαν στο νησί και μπόλιασαν με τον πολιτισμό τους και την προκοπή τους τον ντόπιο πληθυσμό.

Σήμερα, κύρια απασχόληση των κατοίκων της Λήμνου παραμένουν η γεωργία, η κτηνοτροφία, το εμπόριο, ενώ γίνονται κάποιες προσεκτικές κινήσεις για την ανάπτυξη ποιοτικού τουρισμού.