Η Ελευσίνα είναι μια πόλη, που όλοι την προσπερνάμε βιαστικά πηγαίνοντας προς την Πελοπόννησο, ελάχιστοι όμως την γνωρίζουν.  Όλοι κάτι έχουμε ακουστά για τα Ελευσίνια μυστήρια, μια μυστηριακή τελετή που πραγματοποιούνταν στην Ελευσίνα της Αττικής προς τιμήν της θεάς Δήμητρας και της Περσεφόνης, που κατά γενική παραδοχή, επρόκειτο για την ιερότερη και πιο σεβαστή τελετή από όλες τις γιορτές της αρχαίας Ελλάδας. Άλλα τόσα γνωρίζουμε και για την εκβιομηχάνισή της, στις αρχές του εικοστού αιώνα, για την άφιξη των προσφύγων από πολλά μέρη, για  να δουλέψουν στις φάμπρικες, γεγονότα που εθίγησαν με μαεστρία στην “Αγέλαστο Πέτρα” (2000) το ντοκιμαντέρ του σκηνοθέτη Φίλιππου Κουτσαφτή.

Από εκεί και πέρα 2 σημαντικά και πολυταγουδισμένα τραγούδια μάς την θυμίζαν όλα αυτά τα χρόνια. “Στην Ελευσίνα μια φορά” (1971), τραγούδι  Μανώλης Μητσιάς, στίχοι Βασίλη Ανδρεόπουλου και μουσική του Δήμου Μούτση.

Και το “Εκεί που φύτρωνε φλισκούνι κι άγρια μέντα κι έβγαζε η γη το πρώτο της κυκλάμινο τώρα χωριάτες παζαρεύουν τα τσιμέντα και τα πουλιά πέφτουν νεκρά στην υψικάμινο. Κοιμήσου Περσεφόνη στην αγκαλιά της γης στου κόσμου το μπαλκόνι ποτέ μην ξαναβγείς.” “Ο εφιάλτης της Περσεφόνης” από τα “Παράλογα” του Μάνου Χατζιδάκι σε στίχους Νίκου Γκάτσου και ερμηνεία της Μαρίας Φαραντούρη.

Mόλις πρόσφατα την ξαναθυμηθήκαμε όταν επελέγη ως μια από  την τριάδα των Πολιτιστικών Πρωτευουσών της Ευρώπης για το 2021, μαζί με την  πόλη Τιμισοάρα στη Ρουμανία και το Νόβι Σαντ στη Σερβία, μια υποψήφια χώρα για ένταξη στην ΕΕ. Και θαυμάσαμε τον φάκελο της ομάδας διεκδίκησης, που προετοίμασε την υποψηφιότητα της Ελευσίνας, δίνοντάς της τέτοια χαρακτηριστικά ώστε να ξεπεράσει τα θεωρούμενα φαβορί από πλευράς Ελλάδας, όπως η Καλαμάτα,και η Ρόδος (έντεκα πόλεις από την Ελλάδα διεκδίκησαν τη θέση).

Δοθείσης μιας ευκαιρίας, ξεκίνησα να διερευνώ την άγνωστη σε μένα Ελευσίνα και φυσικά τη  γαστρονομία της. Πρώτος σταθμός, εκεί όπου με οδήγησε ο φίλος Ηλίας Μοναχολιάς, το χάνι του Καμπόλη, ένα στέκι που μου πήρε τα μυαλά!

 

Το χάνι του Καμπόλη

Φεύγοντας από την πόλη της  Ελευσίνας και περνώντας το Θριάσιο πεδίο με προορισμό τα Δερβενοχώρια,  λιγο πριν φτάσεις στο εργοστάσιο του Τιτάνα, στο σημείο όπου το πρωτοβλέπεις από τη δημοσιά, στο αριστερό σου χέρι αντικρύζεις ένα χαμηλό κτίσμα του 18ου αιώνα, που μάλιστα δημιουργεί μια όμορφη αντίθεση με το εντυπωσιακό βιομηχανικό συγκρότημα του τσιμεντάδικου.

\\

Είναι το Χάνι του Καμπόλη, ένας σταθμός δηλαδή των ταξιδιωτών που ταξίδευαν από τα Δερβενοχώρια για να φτάσουν στην Ελευσίνα. Φτιαγμένο από την οικογένεια Καμπόλη, δεν ξέρουμε ακριβώς πόσες γενιές πίσω, σήμερα εξυπηρετεί -μόνο τα Σαββατοκύριακα- του κυνηγούς που έχουν ορμητήριο την περιοχή. Ψυχή του ο κυρ-Θανάσης Καμπόλης, που στα εννενήντα του και κάτι, μαζί με τον “μικρό” εβδομήντα και κάτι κι αυτός, εξυπηρετούν την ισχνή τους πελατεία.

Ο κυρ-Θανάσης, πιο cult δεν γίνεται, δεν αφήνει άλλον να πιάσει το τηγάνι. Κάποια προβλήματα ίσως να υπάρχουν με τις τηγανητές πατάτες, και ειδικά στο καθάρισμα και στο κόψιμο!

Η κυρίως αίθουσα του “συγκροτήματος” του χανίου, δίνει την δυνατότητα σε 10 παρέες να βολευτούν γύρω από την ξυλόσομπα. Για το καλοκαίρι υπάρχει ο υπαίθριος χώρος.

To ηχοσύστημα του Χανιού είναι ένα τρανσίστορ του 1970 που κοντεύει μισόν αιώνα ζωής, και εκπέμπει μάλλον στα μακρά κύμματα, καθώς η μουσική ακουγόταν με αρκετά παράσιτα, συμπαθητικά όμως, γιατί μας ανακαλούσαν τις ημέρες ραδιοφώνου – με τραγούδια εκείνης της εποχής, Καζαντζίδης, Χιώτης, Γαβαλάς, Ζαγοραίος. Από πάνω του σε ένα χαρτόνι κρεμασμένο μ’ ένα τσιγκέλι, το σαφές μήνυμα “Δεν έχω μηχάνημα κάρτας”.   

Οι μεζέδες απλοί, ελίτσες, πατατούλες, μπακαλιάρος, λαχανανοσαλάτα κι ό,τι άλλο προκύψει.

Ο μικρός, κατά τον κυρ-Θανάση Καμπόλη, Αντωνάκης με περασμένα για τα καλά τα εβδομήντα, φροντίζει τους πελάτες του, όσο μπορεί. Οι πατάτες πιο αληθινές δεν γίνονται.

Το μαγαζί έχει τη live μουσική του. Κάποιοι πλανόδιοι εποχούμενοι οργανοπαίκτες από τα γύρω χωριά, έκαναν στάση για να τέρψουν τους λίγους πελάτες του καταστήματος. Το ρεπερτόριο συμπεριελάμβανε φυσικά και Αγγελόπουλο.

Η επίσκεψη στον χώρο εκτος του γαστριμαργικού ενδιαφέροντος είναι μια βουτιά σ’ ένα παρελθόν και ίσως μιά επιβεβαίωση ότι έχουμε κάποιους θησαυρούς στα πόδια μας και ότι αξίζει να τους διερευνήσουμε.

Κι η μυθική Ελευσίνα προσφέρεται.

Y.Γ. Το χάνι του Καμπόλη λειτουργεί μόνο Σαββατοκύριακα μεσημέρια και προφανώς δεν έχει ούτε τηλέφωνο, ούτε email. Δεν υπάρχει περίπτωση όμως να μην εξυπηρετηθείτε. Το πολύ αν είστε μεγάλη παρέα ο κυρ-Θανάσης να πει στις γυναίκες σας, “αν θέλετε πατάτες καθαρίστε τις και γω τις τηγανίζω!”