Την Πέμπτη ήμουν καλεσμένος στην παρουσίαση ενός σεμιναρίου για σπουδαστές, σχετικά με τα κρασιά της Νεμέας στην έδρα του εκπαιδευτικού ομίλου Le Monde. Διάφορες σειρές σεμιναρίων, Food Professionals, Food και Wine Friends είχα παρακολουθήσει και στο παρελθόν όπου οι chefs της σχολης, guest chefs, οινολόγοι, διατροφολόγοι και ειδικοί επιστήμονες του επισιτιστικού επιχειρούν να μυήσουν στην τέχνη της γαστρονομίας φοιτητές, ιδιώτες και επαγγελματίες. Αυτή τη φορά ήταν καθαρά μιά παρουσίαση μόνο για σπουδαστές και έτσι μπόρεσα να αντιληφθώ αφ’ ενός το υψηλό επίπεδο του σεμιναρίου, και αφ’ εταίρου την προσήλωση και το ενδιαφέρον των συμμετεχόντων.

Οι ομιλητές ήσαν η Mαρία Τζίτζη, η υπεύθυνη σπουδών οινολογίας, η Χρύσα Γιατρά, οινολόγος, sommelier και ο Νίκος Βλάχος, πρόεδρος του Σ.Ο.Ν (Συνδέσμου Οινοπαραγωγών Νεμέας).

Η πρώτη μας έκανε την εισαγωγή για την ιστορία της Νεμέας και για τον Φλιάσιο οίνο – που προέκυψε σύμφωνα με τον μύθο – από το αίμα του Ηρακλή μετά τον άθλο του με το λιοντάρι της Νεμέας, το κρασί που έπινε ο Αγαμέμνονας. Η Νεμέα (η Φλιασία χώρα κατά την κλασική αρχαιότητα) τον 5ο αιώνα π.Χ ήταν πλούσια χάριν του οίνου, δώρο του Διονύσου. Ο Φλιάσιος οίνος μοιράζονταν στους αγώνες της Νεμέας, τα Νέμεα που γινόνταν καθε 2 χρόνια, δεύτερο και τέταρτο έκαστης Ολυμπιάδος. Στον Αντιφάνη ο Φλιάσιος οίνος αναφέρεται σε μιά κωμωδία, ενώ βρεθήκαν και γύρω από το ναό της νεμέας τάφροι που μόνον αμπέλια μπορούσαν να καλλιεργηθούν.

Τουλάχιστον από τον 16° αιώνα στη Νεμέα έχουμε στοιχεία ότι καλλιεργείται το Αγιωργίτικο σχεδόν σε αποκλειστική βάση, όπως προκύπτει κυρίως από τα οθωμανικά αρχεία. Οπόταν η υπόθεση, ότι από αρχαιοτάτων χρόνων καλλιεργείται στην περιοχή της Νεμέας, η ποικιλία Αγιωργίτικο, μπορεί να αποτελεί έναν πολύ ορθολογικό συμπέρασμα. Το 1834 όταν δημιουργηθήκαν οι πρώτες μονάδες τοπικής αυτοδιοίκησης στο νεοσύστατο Ελληνικό κράτος, ο δήμος της Φλιούντος και ο δήμος της Νεμέας με έδρα τον Άγιο Γεώργιο συγχωνεύτηκαν στον δήμο της Νεμέας. Το 1869 πρωτοεμφανίστηκε στην περιοχή Κάτω Εξαμίλια από τους αδελφούς Τρίπου ένας οίνος που εξαγόταν στην Αμερική, Γερμανία, Αγγλία με το όνομα Ακροκόρινθος και με σύσταση οτι ήταν ελληνικός. Το 1938 λειτούργησε το οινοποιείο του Συνεταιρισμού και το 1965 πρωτοεμφιαλώθηκε κρασί του. Το 1971 αναγνωρίστηκε ο ΟΠΑΠ Νεμέα.

Η Χρύσα Γιατρά παρουσίασε την σημερινή κατάσταση της ζώνης Νεμέας και της ιστορικής πόλης που ευλόγως χαρακτηρίζεται “μικρή Βουργουνδία” ή ακόμα και “ελληνική Τοσκάνη”. 
Εκεί, ανάμεσα στα βουνά που την περιτριγυρίζουν και σχεδόν την κρύβουν, απλώνεται ο μεγαλύτερος συγκεντρωτικός ελληνικός αμπελώνας έκτασης 25.000 στρεμμάτων και καλλιεργείται η πιό σημαντική και πιο προσφιλής τοπική ερυθρή ποικιλία το αγιωργίτικο (η ονομασία του κρασιού προέρχεται από το τοπονύμιο του Αγίου Γεωργίου) . Η εικόνα του τοπίου της Νεμέας δίνει την εντύπωση ενός περίπλοκου μωσαϊκού, αρκετά άναρχου, και όχι μονότονου και  ομοιόμορφου όπως συμβαίνει σε αμπελώνες της για βορείου Ευρώπης.

Ένα απο τα χαρακτηριστικά του αμπελώνα της Νεμεας είναι ότι ως προς τον προσανατολισμό των γραμμών επικρατεί μιά αναρχία, με βασικότερα αιτία τον πολυτεμαχισμένο κλήρο και την μορφολογία των εδάφων. Σε όλες τις μαγευτικές διαδρομές ανάμεσα στα αμπελοχώραφα υπάρχουν σημάνσεις στους δρόμους με επιγραφές των διασκορπισμένων παντού οινοποιείων. Από μεγάλες και εντυπωσιακές οινοποιητικές μονάδες, μέχρι τα μικρά οικογενειακά και παραδοσιακά οινοποιεία, 42 οινοποιεία βάζουν την υπογραφή τους. Εντός της ζώνης ΠΟΠ Νεμέας υπάρχουν 16 χωριά: Αηδόνια, Αρχαία Νεμέα, Αρχαίες Κλεωνές, Ασπρόκαμπος, Γαλατάς, Γυμνό, Δάφνη, Καστράκι, Κεφαλάρι, Κούτσι, Λεόντιο, Μποζικάς, Μαλανδρένι, Πετρί, Τιτάνη και Ψάρι.

 

Το Αγιωργίτικο είναι μια “πολυδυναμική” ποικιλία που μπορεί να δώσει από κρασιά καθημερινά, ευκολόπιοτα, φρέσκα, φρουτώδη, μέχρι κρασιά γεμάτα, μακράς παλαίωσης. Αυτό οφείλεται κατά κύριο λόγο στην ιδιομορφία της περιοχής, σε ότι αφορά τα υψόμετρα και την ποικιλόμορφη σύσταση του εδάφους. Γι’ αυτό, η αμπελουργική ζώνη είναι χωρισμένη σε τρεις διαφορετικές υψομετρικές περιοχές, που δίνουν ξεχωριστό τύπο Αγιωργίτικου οίνου Ονομασίας Προέλευσης.

Αρχίζοντας από ψηλά, στα 550-850m, όπου η ωρίμανση είναι πιο αργή, τα σταφύλια έχουν υψηλή οξύτητα και λιγότερο αλκοόλ, χαρακτηριστικά που είναι ιδανικά για φρέσκα ερυθρά ή ροζέ κρασιά. Κατεβαίνοντας στο αμέσως επόμενο επίπεδο, στα 320-550m, το σταφύλι έχει πιο αρμονικά χαρακτηριστικά. Η οξύτητα, η αλκοόλη και οι ταννίνες ισορροπούν μεταξύ τους, δίνοντας μερικά από τα πιο αξιόλογα και εμβληματικά κρασιά της Νεμέας.

Σε αυτές τις περιοχές θα πιούμε κρασιά με βαθύ χρώμα, σύνθετη μύτη ώριμων κόκκινων φρούτων, μπαχαρικών και ξηρών καρπών, με πλούσιο στόμα, πληθώρα ευγενικών ταννινών και μεγάλη επίγευση. Πρόκειται για τη ζώνη που βγάζει τα Αγιωργίτικα παλαίωσης. Στην τελευταία ομάδα, στα 200-320m, τα σταφύλια ωριμάζουν πιο γρήγορα και έχουν υψηλότερη αλκοόλη, γεγονός που τα καθιστά κατάλληλα για την παραγωγή γλυκών αρωματικών κρασιών.

Στο τέλος ο Νίκος Βλάχος, πρόεδρος του Σύνδεσμου Οινοποιών ΠΟΠ Νεμέας (ΣΟΝ), που ιδρύθηκε το 2011, με τη μορφή Αστικής μη Κερδοσκοπικής εταιρίας από το σύνολο σχεδόν των οινοποιείων που δραστηριοποιούνται και είναι εγκαταστημένα στην αμπελουργική ζώνη Νεμέας μας μίλησε για τους στόχους τους. Σκοπός του Σ.Ο.Ν. είναι να αναδείξει και να προβάλλει τόσο στην Ελλάδα, όσο και στο εξωτερικό, το κρασί ΠΟΠ Νεμέα. Ένα σημαντικό κομμάτι στους σκοπούς του Συνδέσμου είναι η ενίσχυση του Οινικού Τουρισμού στην περιοχή της Νεμέας μέσα από την ανάπτυξη σχετικών δράσεων και πρωτοβουλιών.

Μέχρι σήμερα, συνδιοργανώνει με το Δήμο Νεμέας, τις Μεγάλες  Μέρες Νεμέας, που γίνονται κάθε καλοκαίρι στην πόλη της Νεμέας και στα χωριά της ζώνης, καθώς επίσης και μια σειρά εκδηλώσεων – εκθέσεων σε διάφορες πόλεις της Ελλάδας. Πολλές σπουδαίες οινικές προσωπικότητες, καθώς και νέοι παραγωγοί με διάθεση και ιδέες συνθέτουν τους ανθρώπους που βρίσκονται πίσω από το Αγιωργίτικο.

Τα ονοματά τους: Aϊβαλής, Αθανασίου, Κτήμα Aναγέννηση, Γαία Οινοποιητική, Κτήμα Γκόφα, Δρυόπη Οινοποιητική Ζαφείρης, Ζαχαριάς, Κορωνιώτης, Κουτσοδήμος, Λαντίδης, Λαυκιώτης, Λαφαζάνης, Λιάκος, Μητραβέλας, Μπαϊρακτάρης, Μπαραφάκας, Μπίζιος, Νέμειον, Νικολάου, Παλυβός, Παπαντώνης, Παπαϊωάννου, Πέππας, Πυργάκης, Ρεπάνης, Ράπτης, Σεμέλη, Σκούρας, Σοφία της Φύσης, Σπυρόπουλος, Συν+, Χαρλαύτης.

Η παρουσίαση της Νεμέας ολοκληρώθηκε με μιά πλούσια σε κρασία γευσιγνωσία των οίνων της περιοχής όπου δάσκαλοι, εκπαιδευτικοί, sommelier και σπουδαστές δοκίμασαν δεκάδες ετικέτες εντοπίζοντας τις ιδιαιτερότητες της καθεμιάς. Η εμπειρία μου αυτή -και η χαρά μου όταν σπουδαστές 20 χρονών μυούνται τόσο όμορφα στον ελληνικό οίνο- καθώς και τα τελευταία μου ταξίδια όπου γνωρίζω τη Νεμέα, αμπελοτόπι-αμπελοτόπι και κάθε παραγωγό ξεχωριστά, μου αποκαλύπτουν μια Νεμέα, μόλις 1,5 ώρα από την Αθήνα, που είναι τόσο σε βάθος ανεξερεύνητη, αλλά και τόσο σαγηνευτική. Με την ευχή η Νεμέα πολύ γρήγορα να βρει τη θέση που τις αξίζει!