Η Νεμέα, η ιστορική πόλη της Αρχαιότητας, που ευλόγως χαρακτηρίζεται  “Ελληνική Τοσκάνη”, βρίσκεται ανάμεσα σε βουνά που την περιτριγυρίζουν και σχεδόν την κρύβουν. Εδώ απλώνεται ο Αμπελώνας Νεμέας, ο μεγαλύτερος συγκεντρωτικός ελληνικός αμπελώνας έκτασης 25.000 στρεμμάτων και καλλιεργείται η πιο σημαντική και πιο προσφιλής τοπική ερυθρή ποικιλία το αγιωργίτικο. Η εικόνα του τοπίου δίνει την εντύπωση ενός περίπλοκου μωσαϊκού, και όχι μονότονου και ομοιόμορφου όπως συμβαίνει σε αμπελώνες της  βορείου Ευρώπης

Τα κρασιά της Νεμέας, τα επισκέψιμα οινοποιεία, τα πανέμορφα αμπελοτόπια, σε συνδυασμό με τα ιστορικά μνημεία της περιοχής και τους μικρούς διάσπαρτους οικισμούς, αποτελούν μια πολύ καλή αφορμή για μια κοντινή απόδραση, ενώ ταυτόχρονα δημιουργούν τις καταλληλότερες προϋποθέσεις για να ανάπτυξη της περιοχής  σ’ έναν συναρπαστικό οινοτουριστικό προορισμό.

Η φετινή χρονιά ήταν μια δύσκολη χρονιά. Οι βροχές του Ιουλίου και οι ζέστες του Αυγούστου προκάλεσαν την εμφάνιση περονόσπορου ο οποίος έκανε ζημιά και στα σταφύλια και στο φύλλωμα του αμπελιού. Παρ’ όλα αυτά η χρονιά, έκλεισε με ικανοποιητικά αποτελέσματα – οι οινοποιοί λεν ότι σώθηκε η χρονιά – που φυσικά θα το διαπιστώσουμε λίαν προσεχώς στα εμφιαλωμένα κρασιά του 2018.

 

Κτήμα Παπαϊωάννου

Την πρώτη μας επαφή με τα σταφύλια της χρονιάς την είχαμε στο οινοποιείο του Παπαϊωάννου, του  “Νέστορα” της Νεμέας, που  όταν ξεκινήσει μαζί του την συζήτηση δεν μπορείς να ξεκολλήσεις. Ο 90χρονος  Θανάσης Παπαϊωάννου δικαιολογημένα -θεωρείται ο «γκουρού» και ο πρωτοπόρος της Νεμέας- μιλάει για το αμπέλι στην αρχαιότητα, για τον Θεόφραστο, για την φυσική αντιμετώπιση της καλλιέργειας και την βιοκαλλιέργεια.  Τη δεκαετία του ’80 -όταν το Αγιωργίτικο πήγαινε ως ανώνυμο στα μεγάλα οινοποιεία, ή  έφτανε ως χύμα αγνώστου ποιότητας στα ποτήρια μας- ο  Θανάσης Παπαϊώννου έκανε την μεγάλη ανατροπή.

Με αμπελώνες 570 στρεμμάτων, ακολουθώντας βιολογική καλλιέργεια με βαθειά γνώση, με  οινοποίηση προδιαγραφών, είναι από τους πρώτους παραγωγούς, που συνέλαβαν και προώθησαν την ιδέα, ότι το κρασί πρέπει να διατηρεί τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του, που προέρχονται από την ποικιλία, τη θέση του αμπελώνα, επιβάλλοντας έτσι στην περιοχή του, τον τύπο κρασιού της ποιοτικής κλασικής Νεμέας.

 

Οινοποιείο Λαφαζάνη

Στη συνέχεια κατευθυνθήκαμε στο οινοποιείο Λαφαζάνη. Λίγοι γνωρίζουν ότι ο Σπύρος Λαφαζάνης είναι ο μεγαλύτερος οινοπαραγωγός της Νεμέας και βρίσκεται στην δεκάδα των μεγαλύτερων της χώρας. Το οινοποιείο του καλύπτει μια έκταση 4.000 τμ. η οποία περιστοιχίζεται από 100 στρέμματα ιδιόκτητων αμπελώνων. Στο Οινοποιείο της Νεμέας απασχολούνται συνολικά 35 εργαζόμενοι, και μπορεί να παραλάβει 200 τόνους σταφύλι καθημερινώς.  Η παραγωγική δυνατότητα του Οινοποιείου είναι 4.000 τόνοι ετησίως από τους οποίους οι 2.500 τόνοι διοχετεύονται σε ασκούς, οι 1.500 τόνοι σε εμφιαλωμένο κρασί και  το υπόλοιπο σε φίλους οινοποιούς, ενώ ένα 15% της παραγωγής εξάγεται.

 

Τον Σπύρο τον γνωρίσαμε στο οινοποιείο του, όπου αφού δοκιμάσαμε τα κρασιά του και επισκεφτήκαμε τις εγκαταστάσεις, μας έδειξε με μεγάλο καμάρι,  το νέο μηχάνημα, ένα πελώριο τρακτέρ- το πρώτο σε ελληνικό οινοποιείο- που κάνει μόνο του τον τρύγο και με αυτόματο σύστημα περισυλλέγει τις υγιείς ρόγες.

 

Κτήμα Παλυβού

Το οινοποιείο Παλυβού, που βρίσκεται 800 μέτρα από το σημαντικό αρχαιολογικό χώρο της αρχαίας Νεμέας, συγκαταλέγεται στα πιο γνωστά, ποιοτικά και ιστορικά της περιοχής. Ο Γιώργος Παλυβός είναι η ψυχή του κτήματος και δεν εφησυχάζει ποτέ. Πειραματίζεται συνεχώς, τόσο στους ιδιόκτητους αμπελώνες 300 στρεμμάτων -ο δεύτερος σε μέγεθος εννιαίος αμπελώνας της περιοχής- με την καλλιέργεια καινούριων ποικιλιών, όσο και στην οινοποίηση με νέες μεθόδους.

Δεν είναι τυχαίο ότι είναι από τους παραγωγούς που προτείνει μια μεγάλη γκάμα διαφορετικών κρασιών από αγιωργίτικο, η οποία περιλαμβάνει από ξηρά φρέσκα, ή παλαιωμένα κρασιά, μέχρι αφρώδη και γλυκά. Ένα επιπλέον δυνατό σημείο του κτήματος είναι ο φιλόξενος χώρος παραγωγής. Από το 1995, που το παραδοσιακό οικογενειακό πατητήρι μετατράπηκε σε ένα όμορφο μπουτίκ οινοποιείο και αποτελεί ένα από τα κατ΄εξοχήν επισκέψιμα της περιοχής -ήταν το πρώτο που έγινε οργανωμένο και επισκέψιμο- και σήμερα υποδέχεται περίπου 4.500 επισκέπτες από την Ελλάδα και το εξωτερικό ετησίως.

 

Γαία Οινοποιητική

Η ιστορία του κτήματος Γαία στη Νεμέα ξεκινά το 1994 όταν ο  Γιάννης Παρασκευόπουλος και ο συνεργάτης του Λέοντας Καράτσαλος έκαναν μιά επιτυχή επιλογή αμπελώνων, στο χαρισματικό Κούτσι Νεμέας, με σκοπό τη διαχείριση του Αγιωργίτικου των ημιορεινών περιοχών και την παραγωγή κρασιών παλαίωσης.

Η σταθερά χαμηλότερη στρεμματική απόδοση των αμπελώνων του Κουτσίου σε συνδυασμό με τις χαμηλότερες θερμοκρασίες και την ιδανική έκθεση των αμπελώνων στον ήλιο εγγυώνται  ένα επίπεδο ποιότητας του Αγιωργίτικου υψηλότερο από αυτό της υπόλοιπης ζώνης. Σήμερα, οι 9.800 φιάλες του 1994,  ξεπερνούν τις 350.0000.Κύρια χαρακτηριστικά μας, ήταν και παραμένουν, η προσήλωσή μας στην υψηλή ποιότητα και η ειλικρίνεια απέναντι σε εκείνους που μας εμπιστεύονται.

 

Οινοποιία Αϊβαλή

Στόχος του Χρήστου Αϊβαλή,  από την αρχή που ξεκίνησε το 1997 στο Πετρί Νεμεάς το οινοποιείο Αϊβαλή, ήταν η παραγωγή κρασιών υψηλής ποιότητας, που να εκφράζουν το terroir της περιοχής. Ο Χρήστος Αϊβαλής, ιδιόρρυθμος, εκκρηκτικός, πληθωρικός,  δεν κρύβει το πάθος του για το αμπέλι και εργάζεται μαζί με τον οινολόγο γιό του σκληρά σε αυτό, φροντίζοντας να γίνονται ελάχιστες λιπάνσεις και να διατηρούνται οι στρεμματικές αποδόσεις χαμηλά (550 κιλά το στρέμμα).

Τα αμπέλια του βρίσκονται σε επιλεκτικά αμπελοτόπια της περιοχής και τα κρασιά, που δεν τα σταθεροποιεί και δεν τα φιλτράρει, χαρακτηρίζονται από την πολυπλοκότητα και την ιδιαίτερη δυνατότητα παλαίωσης και δεν είναι τυχαίο ότι τα κρασιά του κτήματος Αϊβαλή κέρδισαν επάξια τη θέση τους ανάμεσα στα κορυφαία της Νεμέας.

 

Κτήμα Σεμέλη

Το κτήμα Σεμέλη είναι μια υποδειγματική  μεγάλη οινοποιητική μονάδα της Νεμέας -από τα πιό εντυπωσιακά εγχειρήματα στο χώρο του κρασιού στην Ελλάδα- η οποία είναι σκαρφαλωμένη σε υψόμετρο 600μ στην περιοχή Κούτσι. Το μέγεθος του οινοποιείου, η σχεδίασή του, η αρχιτεκτονική του και η θέα του από ψηλά σού κόβουν την ανάσα.

Η διαδικασία οινοποίησης –αλλά και η πορεία της ξενάγησης στο οινοποιείο-  ξεκινά από το τέταρτο επίπεδο, όπου βρίσκεται η παραλαβή των σταφυλιών με τις εισόδους, στο πάνω μέρος των  δεξαμενών και σιγά σιγά ακολουθώντας τη φυσιολογική πορεία του οίνου που γίνεται με την βαρύτητα, φτάνει στο τρίτο που είναι οι βάσεις των δεξαμενών, στο δεύτερο που γίνεται η εμφιάλωση, καιν τέλος, στο πρώτο επίπεδο, ένα τεράστιο σαλόνι με όμορφη αισθητική με καναπέδες και τζάκια, όπου υπάρχει και το μπαρ που γίνονται οι γευσιγνωσίες, και στο ισόγειο όπου βρίσκονται τα κελάρια με τα βαρέλια για την ωρίμανση των κρασιών. Υπεύθυνος για την παραγωγή είναι ο γνωστός οινολόγος-οινοποιοός  Λεωνίδας Νασιάκος. 

Είχα την τύχη να διανυχτερεύσω στους ξενώνες του οινοποιείου, νύχτα με ξαστεριά, μια φωτεινότητα του γαλαξία ανεπανάληπτη και την απόλυτη ησυχία της βραδιάς να την διακόπτουν οι χορωδίες των τριζονιών!

 

Kτήμα Σκούρα

Ο Γιώργος Σκούρας είναι αναμφισβήτητα μια από τις ισχυρές οινικές προσωπικότητες της Ελλάδας. Αποφοιτώντας από την Dijon με πτυχίο στην Οινολογία, δούλεψε σε οινοποιεία παραδοσιακών οινοπαραγωγικών περιοχών της Γαλλίας, της Ιταλίας, αλλά και της Ελλάδας και 1986 δημιουργεί το κτήμα Σκούρα με εμβληματικό κρασί τον Μέγα Οίνο ένα πρωτοποριακό χαρμάνι Αγιωργίτικου με Cabernet Sauvignon. Σήμερα, ο Μέγας Οίνος είναι μία από τις πιο συνεπείς παρουσίες στο χώρο του ευρωπαϊκού κρασιού, με αποδεδειγμένη δυνατότητα παλαίωσης που ελάχιστα ελληνικά κρασιά μπορούν να την αγγίξουν.

Το 2004, οι ανάγκες παραγωγής αυξήθηκαν και δημιούργησε ένα καινούριο οινοποιείο στο Μαλανδρένι με μεγαλύτερες εγκαταστάσεις και εξαιρετικές υποδομές. Εντυπωσιάζουν οι 80 αστραφτερές ανοξείδωτες δεξαμενές, η εμφιαλωτική γραμμή, που έχει σήμερα δυνατότητα εμφιάλωσης 3.000 φιαλών την ώρα, ενώ στα υπόγεια  αναπτύσονται κελάρια με 1000 δρύινα βαρέλια.

Το οινοποιείο, είναι επισκέψιμο, με μια ελληνική αρχιτεκτονική στο εξωτερικό που καλύπτει δυο βασικές ανάγκες, την άψογη οινοπαραγωγική διαδικασία και την καλή φιλοξενία.  Στο εσωτερικό οι μοντέρνοι χώροι υποδοχής υψηλής αισθητικής  φιλοξενούν έργα τέχνης ονομαστών καλλιτεχνών, με ευρύχωρες βεράντες, καθώς και με μια εντυπωσιακή αίθουσα γευσιγνωσίας που μετατρέπεται σε μοντέρνο bistro. Εδώ, άνθρωποι του οινοποιείου – πολύγλωσσοι, εκπαιδευμένοι και ευγενικοί – εξυπηρετούν και φροντίζουν άπαντες τους επισκέπτες.