Αγορά Ερμούπολης

Από τα μέσα του 19ου αιώνα – εποχή ανάπτυξης της αστικής τάξης της Σύρου – δημιουργήθηκε στην Ερμούπολη μια κεντρική αγορά, μία εκ των παλαιοτέρων της σύγχρονης Ελλάδας, η λεγόμενη και αγορά Ερμούπολης.

Το κεντρικό κτίριο ήταν εκεί που βρίσκεται σήμερα ο θερινός κινηματογράφος Παλλάς. Ο δρόμος που ένωνε την αγορά με την παραλία και το λιμάνι ήταν η οδός Χίου, που ήταν και αυτή καρδιά του αναπτυσσόμενου εμπορίου εκείνης της εποχής.

Σήμερα έχει απομείνει μόνο η οδός Χίου με την ονομασία «τα μανάβικα» – από τα τρία μανάβικα που πωλούν ντόπια φρούτα και ζαρζαβατικά – κι είναι ακόμα ο δρόμος που συγκεντρώνει κάποια καταστήματα με τρόφιμα. Στον δρόμο βρίσκονται δύο κρεοπωλεία, του Νικήτα Δαλέζιου (το Αθηναϊκόν) κοντά στην παραλία και του Μπάμπη Δαλέζιου (το Σαλιμπάκι), προς το Δημαρχείο, όπου εκτός των κρεάτων φτιάχνουν τα συριανά λουκάνικα με μάραθο και τις διαλεχτές λούζες, με τις κανέλες, τα μπαχάρια και τα γαρίφαλα. Και τα δυο κρέμονται σε αρμαθιές στις προθήκες των μαγαζιών τους.

Στην οδό Χίου 4 βρίσκεται το παντοπωλείο του Κώστα Πρέκα που στα ράφια και στα ψυγεία του φιγουράρει όλη η γαστρονομία της Σύρου, ενώ λίγο πιο πάνω βρίσκονται δυο ψαράδικα με ψάρια ημέρας και πιο πέρα το Django το παρασκευαστήριο των αδελφών Καρακατσάνη που παράγει φρέσκο παγωτό σε 75 διαφορετικές γεύσεις από γάλα ντόπιο γελαδινό.

Ρωτώντας κάποιους της πιάτσας (Κώστας Πρέκας, Μανώλης Βήχος, Μπάμπης Γαβριήλ), που από πιτσιρίκια μεγάλωσαν στην αγορά, μάθαμε τα εξής όμορφα για την Σύρο του 1960.

Στην παραλία της Ερμούπολης υπήρχαν τα καφενεία (Μπούμπας, Κωστίκας, Μυκονιάτικο, Γεωργιάδης, Αντριώτικο, Τηνιακό, Βατίστα, Βαλκάνια, Σιλιβάνη, Περατικού, Αγιοτάκης κλπ.) όπου σύχναζαν συνταξιούχοι, άνθρωποι της αγοράς και οι επισκέπτες του νησιού.

Η οδός Νάξου ήταν η οδός της αγοράς και είχε κυρίως εμπορικά τροφίμων. Το μοναδικό καφενείο ήταν του Γιώργου Καπέλα (Τζίκα) που είχε και δυο μπιλιάρδα για την νεολαία. Έξω απ’ αυτό βρίσκοταν ο Μαστροσιδερής με τα κοκορέτσια του. Μας αφηγείται ο Μανώλης Βήχος:

“Πάνω σ’ ένα παλιό παιδικό καρότσι με τέσσερεις ρόδες ο Μαστροσιδερής είχε εγκαταστήσει μια ψησταριά με κάρβουνα και έψηνε τρεις φορές την εβδομάδα κοκορετσάκια. Τα ωραιότερα που ‘χω φάει στη ζωή μου.

Άλλο ένα φαγάδικο ήταν το τηγανιτζίδικο του Σπίνου που πρόσφερε σε χάρτινα χωνάκια τηγανητές πατάτες, ψαράκια και κεφτέδες, το τελευταίο που είχε απομείνει από τα δεκάδες που υπήρχαν”.

Εκτός από τα μανάβικα («Παντελής Ρούσσος», «Ορφανός», «Χατζηγιάννης», «Γιαννακόπουλος», «Μάρκου»), τα μπακάλικα («Τσουκάτος», « Βλάμης», «Βαμβακούσης», «Νέα Αγορά», «Κυψέλη» που μάλιστα είχε και delivery με παραγιούς που παρέδιδαν με ποδήλατα τις παραγγελίες ) και τα χασάπικα («Δαλέζιος», «Κρητικός») υπήρχε και το κρασοπουλειό του «Βήχου», το βαφείο ρούχων και υφασμάτων του Κατεβάτη (Μποζουγλού) και το κουρείο ο «Τριχοκόπτης» που έκλεισε προσφάτως.

Παρ’ όλες τις τρανταχτές απώλειες σε μαγαζιά, κυρίως λόγω της κυριαρχίας των Supermarkets, η ατμόσφαιρα στην αγορά Ερμούπολης παραμένει ελκυστική και η οδός Χίου είναι ένας δρόμος που δίνει μια ιδιαίτερη ταυτότητα στην πόλη.