More

Ναξιώτικα τραγούδια

Ναξιώτικα τραγούδια

Η ζωή της Νάξου βρίσκεται κυρίως στην ενδοχώρα. Στους κατοίκους της αρέσει πολύ να χορεύουν, να φτιάχνουν στιχάκια, να τραγουδούν και να παίζουν μουσική. Για τους Ναξιώτες λένε ότι τον χορό τον μαθαίνουν στην κοιλιά της μάνας τους ή ότι πρώτα μαθαίνουν να χορεύουν και μετά να περπατούν. Και χορεύουν ακατάπαυστα και δαιμονισμένα.

Τα τραγούδια που συνθέτουν και τραγουδούν είναι τα λεγόμενα κοτσάκια, που αποτελούνται από δύο οκτασύλλαβους στίχους με ομοιοκαταληξία. Μερικά από τα πιο γνωστά:

Άιντε να πάμε ’κει που λες,
που κάνουν τα πουλιά φωλιές.

Να σ’ αγαπώ ειντά ’θελα,
φουρτούνες να ’χω και μπελά.

Με κοτσάκια φανερώνω
της καρδούλας μου τον πόνο.

Κύριο χαρακτηριστικό των στιχουργών είναι ότι, παρατηρώντας τους ανθρώπους ή ακούγοντας ιστορίες ή γεγονότα, μπορούν με μεγάλη μαεστρία και τάχιστα να συνθέσουν κοτσάκια με πυκνή διατύπωση. Παλιότερα ήταν φορές που χαιρετούσαν ο ένας τον άλλον μ’ αυτά τα στιχάκια. Η ευστοχία μετρούσε κυρίως στις παραγγελιές, στους χορούς, στους οποίους ευχαριστούσαν τους χορευτές με επαινετικούς στίχους. Αλλά και τους μουσικούς με το χάρτωμα (το χαρτζιλίκι).

Στη Νάξο, όπως και στα υπόλοιπα νησιά των Κυκλάδων, αλλά και στο μεγαλύτερο μέρος του Αιγαίου, μέχρι τα τέλη του 19ου αιώνα, τα κυρίως μουσικά όργανα ήταν οι τσαμπούνες και τα τουμπάκια. Στις ημέρες μας υπάρχουν ακόμα αρκετοί τσαμπουνιέρηδες, ιδίως στα ορεινά χωριά όπως το Φιλότι και η Απείρανθος με πρωταγωνιστές τους Ψαροστέφανο, Φλώριο Κτητικό (Τίγρη) και τους αδελφούς Ρεφενέ.

Τα βιολιά και τα λαούτα ήρθαν στη Νάξο τέλη του 1880 μέσω Σμύρνης. Με τις ακτές τις Μικράς Ασίας οι Ναξιώτες είχαν σχέσεις ιδιαίτερες γιατί εκεί μετανάστευαν οι μεν γυναίκες να δουλέψουν ως τροφοί, παραμάνες, οι δε άντρες, εποχιακά, εργάτες στ’ αμπέλια ή σε άλλες αγροτικές εργασίες. Όταν επέστρεψαν στο νησί, έφεραν μαζί τους τις μουσικές και τους σκοπούς που γνώρισαν κι αγάπησαν. Μέχρι τα τέλη του 20ου αιώνα οι Ναξιώτες μουσικοί ήταν περιζήτητοι στα πανηγύρια του τόπου τους, αλλά και στα γύρω νησιά, όπου συχνά πυκνά τους καλούσαν να παίξουν.

Ο Μανώλης Χατζόπουλος, ο γνωστός βιολάτορας της Κωμιακής, μας αφηγείται κάποιες:

«Ο καλύτερος μουσικός που ’βγαλε ποτέ η Νάξος ήταν από το χωριό μας, ο Θεοφάνης Παντελιάς. Γυρνώντας από τη Μικρά Ασία, το 1922 που ήταν εκεί σαν στρατιώτης, έφερε όμορφους σκοπούς, αμανεδάκια. Είχε πιαστεί αιχμάλωτος, αλλά οι Τούρκοι δεν τον χάλασαν γιατί σεβάστηκαν τη μουσική του. Κι όταν έπαιζε κατόπιν στο σπίτι του, έβγαζε τέτοιες μαγικές μελωδίες, που τα πουλιά του χωριού μαζεύονταν στην κρεβατίνα της αυλής του για να τον ακούσουν. Αυτά μας τα έλεγε, ανάμεσα σ’ άλλα πολλά, ο Μιχάλης Κονιτόπουλος, το «Μωρό», που ήταν στην ηλικία του και τον γνώριζε και τον θαύμαζε. Η ναξιώτικη μουσική στηρίχτηκε στα δικά του ακούσματα».

Η πανελλήνια αναγνώριση για τα ναξιώτικα τραγούδια συνέβη στα μέσα της δεκαετίας του 1950, όταν ο διευθυντής του τμήματος Εθνικής Μουσικής της Ελληνικής Ραδιοφωνίας Σίμων Καρράς – ο σπουδαίος αυτός ερευνητής – προσκάλεσε τον Μιχάλη Κονιτόπουλο, τον Δημήτρη Φυρογένη και την μικρή τότε Ειρήνη Κονιτοπούλου να τραγουδήσουν στο σταθμό. Από τότε οι εξελίξεις ήταν ραγδαίες. Στις αρχές του 1960, που οι Κονιτοπουλαίοι ηχογραφούν τους πρώτους δίσκους τους 45 στροφών, ανατέλλει στο μουσικό στερέωμα και το αστέρι της Ειρήνης Κονιτοπούλου, που τραγουδά τις μεγάλες επιτυχίες της: «Αρμενάκι», «Στον Αρτεμώνα», «Έλα να πάμε σ’ ένα μέρος», «Θα πάω να βρω τον μάουκα».

«Έχει τέτοια έκταση στη φωνή της η Ειρήνη και μιαν αναπνοή, που μπορεί να σε σκάσει να περιμένεις πότε θα σταματήσει, κι εκείνη να συνεχίζει» έλεγε χαριτολογώντας για την αδελφή του ο μεγάλος μουσικός Γιώργος Κονιτόπουλος.

Από τότε το νησιώτικο τραγούδι πολλές φορές ταυτίστηκε με το Ναξιώτικο και επί μισό αιώνα οι μεγάλες μουσικές οικογένειες της Νάξου (Κονιτοπουλαίοι, Φυρογένηδες, Χατζόπουλοι, Κουκουλάρηδες, Μπαρδάνηδες, Λιαγούρηδες, Μπαρμπεράκηδες, Ζευγώληδες, Κορρέδες) κράτησαν ζωντανά τα ναξιώτικα τραγούδια, επιβάλλοντας τη μουσική τους ηγεμονία στις Κυκλάδες (χωρίς να σημαίνει ότι κάποιοι σημερινοί απόγονοί τους δεν έχουν παρασυρθεί από το κυνήγι της εμπορικότητας υποβαθμίζοντας συχνά τη μουσική τους).

  • Ναξιώτικα τραγούδια - Νάξος - Greek Gastronomy Guide
  • Ναξιώτικα τραγούδια - Νάξος - Greek Gastronomy Guide
  • Ναξιώτικα τραγούδια - Νάξος - Greek Gastronomy Guide
  • Ναξιώτικα τραγούδια - Νάξος - Greek Gastronomy Guide
  • Ναξιώτικα τραγούδια - Νάξος - Greek Gastronomy Guide
  • Πανηγύρι Αγίου Κωνσταντίνου στην Κωμιακή Νάξου
  • Ναξιώτικα τραγούδια - Νάξος - Greek Gastronomy Guide

Contact

Contact
  • Category
    Αξιοθέατα
  • Location
    Νάξος

Location

Ναξιώτικα τραγούδια

ΤΟΠΟΣ & ΙΣΤΟΡΙΑ - ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗ ΚΟΥΖΙΝΑ

ΤΑΒΕΡΝΕΣ - ΕΣΤΙΑΤΟΡΙΑ - ΚΑΦΕΝΕΙΑ

Ούζο Πλωμαρίου
 
Ούζο Πλωμάρι

ΠΡΟΪΟΝΤΑ - ΕΔΕΣΜΑΤΑ

 

ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ - ΟΙΝΟΠΟΙΕΙΑ

ΔΙΑΜΟΝΗ - ΑΓΟΡΕΣ - ΠΑΝΗΓΥΡΙΑ - ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ