Πανηγύρι της Αγίας Ματρώνας στη Φοινικιά

Η εκκλησιά της Αγίας Ματρώνας, με τον χαρακτηριστικό της φοίνικα, βρίσκεται ανατολικά του κεντρικού δρόμου της Φοινικιάς στη Σαντορίνη και χτίστηκε το 1859 από τον Φραγκίσκο Πλατή, καραβοκύρη της Οίας. Η Φοινικιά ήταν τα παλιά χρόνια η γειτονιά των αγροτών της Οίας. Εδώ βρίσκονταν όμως και οι κάναβες των κατοίκων της Οίας και των αρχόντων, οι οποίοι μέσα στα δικά τους εντυπωσιακά μεγάλα υπόσκαφα φύλαγαν τα βαρέλια με το κρασί, τα γεννήματα, τα γεωργικά εργαλεία και πολλές φορές στέγαζαν τα ζώα τους. Στις αρχές του 20ού αιώνα υπήρχαν πάνω από 150 κάναβες, που ερήμωσαν μετά τον πόλεμο. (Σήμερα οι περισσότερες έχουν μετατραπεί σε ξενώνες, άλλες είναι εγκαταλειμμένες και ελάχιστες έχουν την παλιά τους χρήση).

Το πανηγύρι της Αγιάς Ματρώνας στη Φοινικιά γίνεται στις 20 του Οκτώβρη, όταν η Σαντορίνη έχει αδειάσει από τις ορδές των τουριστών κι έτσι, οι ντόπιοι έχουν την ευκαιρία ν’ ασχοληθούν με τα δικά τους και να διασκεδάσουν αναμεταξύ τους. Tην παραμονή, στις επτά το απόγευμα, το διπλοκάμπανο της εκκλησίας σημαίνει τον πανηγυρικό εσπερινό και οι πιστοί συγκεντρώνονται για τη λειτουργία. Ακριβώς απέναντι, σ’ ένα ωραιότατο μισοερειπωμένο κτήριο (μια παλιά βεντέμα) με ευρύχωρη αυλή, στήνονται οι παγκάδες, τα δύο μεγάλα καζάνια με τα κρέατα και τα πιλάφια. Από μουσικές, εκτός από τα ντόπια τακίμια – βιολί και λαγούτο – καταφθάνουν από τα γύρω νησιά βοήθειες με τσαμπούνες και τουμπάκια, οπόταν είναι στιγμές όπου όλες οι μουσικές μαζί – χωρίς βέβαια μικροφωνικές εγκαταστάσεις – δημιουργούν κλίμα διονυσιασμού.

Από το πανηγύρι δεν λείπουν και οι αλλοδαποί επισκέπτες, που χορεύουν τους χορούς μας με τον  δικό τους τρόπο.

Ο κόσμος τραγουδά, γλεντά και χορεύει μέχρι τα χαράματα οπόταν οι πιστοί, αφού κλέψουν κανα δυό ώρες ύπνο, πάνε στην πρωινή λειτουργία και στην περιφορά της εικόνας της Αγιάς Ματρώνας στα σοκάκια του χωριού, όπου έχουν σκορπισθεί κλαδάκια δεντρολίβανο και αρμπαρόριζα.

Το πανηγύρι της Αγίας Ματρώνας δικαίως θεωρείται από τα πιο πετυχημένα της Σαντορίνης.