More

Το πανηγύρι του Αγίου Χαραλάμπους στα Σφακιά

Τα πανηγύρια και οι χοροί της Κρήτης

Στην Κρήτη, από την περίοδο των πρώτων Βυζαντινών Χρόνων, τις εκκλησιαστικές γιορτές στη μνήμη των μαρτύρων ή των αγίων μετά τον εκκλησιασμό τις ακολουθούσαν πανηγύρια. Γύρω στο 1546 ένας Γάλλος περιηγητής γράφει: «Ήσαν φορτωμένοι όπλα και δεν έπαυαν να χορεύουν έως τη νύχτα. Έτσι παράξενα ντυμένοι και φορτωμένοι με φαρέτρα με 150 περίπου βέλη, που την είχαν πίσω στη ράχη, και μ’ ένα τόξο καλά τεντωμένο κρεμασμένο στο μπράτσο τους και με μια σπάθα στο πλάι, χόρευαν, προσπαθώντας να κάμουν τα ωραιότερα και ψηλότερα πηδήματα».

Στα πανηγύρια εκτός του καθαρά θρησκευτικού μέρους, οι πιστοί τρώνε όλοι μαζί, τραγουδούν, χορεύουν και γλεντούν και επιβεβαιώνουν έτσι την συνοχή της κοινότητάς τους.

Στο κρητικό τραγούδι, η μαντινάδα είναι ένα είδος της αυτοσχέδιας λαϊκής ποίησης σ’ ένα δεκαπεντασύλλαβο ομοιοκατάληκτο δημώδες δίστιχο με αυτοτελές νόημα.

Οι αιώνες πέρασαν από την εποχή της Ενετοκρατίας και του Ερωτόκριτου και η μαντινάδα συνεχίζει να εκφράζει τα αισθήματα του κρητικού λαού. Απόδειξη, τα χιλιάδες δίστιχα που ’χουν γραφτεί και που αποκρυσταλλώνουν την ψυχική διάθεση, τη φιλοσοφική στάση ζωής, την πνευματική και πολιτισμική του κατάσταση:

Πολλοί ρωτούν να μάθουν είντα ’ναι οι μαντινάδες,
τα πάθη σου και τση χαρές να λες με δυο αράδες.

Στην Κρήτη χορεύονταν και χορεύονται ακόμη πολλοί χοροί:

O σιγανός είναι αργός, περπατητός χορός, ο οποίος χορεύεται με τα χέρια πιασμένα από τους ώμους και όταν ο κύκλος των χορευτών μεγαλώνει, κουλουριάζεται με τη μορφή σπείρας, πολλοί λένε ότι αναπαριστά την έξοδο του Θησέα από το Λαβύρινθο.

Ο συρτός οδηγείται από έναν χορευτή επιδέξια και ζωηρά. Ο καθοδηγητής – στη συνέχεια εναλλάσσεται από τον επόμενο- αναλαμβάνει τη «μύηση» στο χορό και παρουσιάζει ποικίλους πολύπλοκους βηματισμούς.

Ο πεντοζάλης, που χορεύεται σε ολόκληρη την Κρήτη, είναι ένας περήφανος χορός των αρματωμένων πολεμιστών από τ’ αρχαία χρόνια.

O μαλεβιζιώτης ή καστρινός ή πηδηχτός είναι ένας χορός ενθουσιώδης και δυναμικός, ο οποίος ολοκληρώνεται σε δεκαέξι βήματα..

Στα όργανα πρωτοστατεί η λύρα σε αχλαδοειδές σχήμα και έπονται το λαούτο, το βιολί, το μαντολίνο, η ασκομαντούρα -απόγονος του άσκαυλου (πνευστό)-, το θιαμπόλι (ξύλινο πνευστό), το νταούλι και, ειδικά τη σημερινή εποχή, η κιθάρα και το τουμπελέκι (κρουστό).

 

Το πανηγύρι του Αγίου Χαραλάμπους

Το πανηγύρι του Αγίου Χαραλάμπους γίνεται στις 10 Φεβρουαρίου στα Σφακιά και είναι από τα πιο αυθεντικά της Κρήτης.

Μια ευρύχωρη σπηλιά, σε μια βραχώδη ακτή του Λυβικού πελάγους, στεγάζει ένα μικροσκοπικό εκκλησάκι. Ούτε ιερό, ούτε τέμπλο ούτε άμβωνας. Το αρχέτυπο σκηνικό της απόλυτης λιτότητας.

Μετά την λειτουργιά ο κόσμος θα φάει το γαμοπίλαφο.

Στη γωνιά που είχε πρόχειρα στηθεί το καζάνι, ο μάγειρας ανακάτευε ήδη το πιλάφι: «Παίρνουμε το κρέας και, αφού το βράσουμε, περνάμε το ζουμί από το σουρωτήρι, για να μην ξεφύγουν τυχόν κοκαλάκια, και τα ρίχνουμε στο ρύζι. Το καζάνι πρέπει ν’ ανακατεύεται συνεχώς, μαλακά -για να μην κολλήσει στον πάτο- μέχρι να τελειώσει η βράση. Στο τέλος ρίχνουμε ένα ποτήρι του κρασιού στημένο λεμόνι για ν’ ασπρίσει το ρύζι. Το καλύτερο μέρος του πιλαφιού πάντως είναι το κατακάθι, και όσοι το γευτούν θα συγχωράνε τα πεθαμένα τους καθώς θα γλείφουν τα χείλια τους από την ευχαρίστηση».

Καθίσαμε στο τραπέζι του παπά-Αθανάσιου – μιας ευγενούς και ευσεβούς παρουσίας. Μας συστήνει τον Νίκο Βοτζάκη, έναν εβδομηντάρη κτηνοτρόφο που με τυπικό κρητικό ντύσιμο, μαυροφορεμένο, με τα στιβάνια και με τη μαύρη μαντίλα στο κεφάλι. «Είμαι γιδάρης με χίλια κομμάτια. Την οικογένεια την παρήγγειλα, αλλά δεν ήλθε ακόμα». Ακολούθησαν τα τραγούδια και οι χοροί.

  • Το πανηγύρι του Αγίου Χαραλάμπους στα Σφακιά
  • Το πανηγύρι του Αγίου Χαραλάμπους στα Σφακιά
  • Το πανηγύρι του Αγίου Χαραλάμπους στα Σφακιά
  • Το πανηγύρι του Αγίου Χαραλάμπους στα Σφακιά
  • Το πανηγύρι του Αγίου Χαραλάμπους στα Σφακιά
  • Το πανηγύρι του Αγίου Χαραλάμπους στα Σφακιά
  • Το πανηγύρι του Αγίου Χαραλάμπους στα Σφακιά
  • Το πανηγύρι του Αγίου Χαραλάμπους στα Σφακιά
  • Το πανηγύρι του Αγίου Χαραλάμπους στα Σφακιά
  • Το πανηγύρι του Αγίου Χαραλάμπους στα Σφακιά

Contact

Contact
  • Address
    Σφακιά, Κρήτη
  • Category
    Πανηγύρια
  • Location
    Κρήτη

Location

Το πανηγύρι του Αγίου Χαραλάμπους στα Σφακιά

ΤΟΠΟΣ & ΙΣΤΟΡΙΑ - ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗ ΚΟΥΖΙΝΑ

ΤΑΒΕΡΝΕΣ - ΕΣΤΙΑΤΟΡΙΑ - ΚΑΦΕΝΕΙΑ

Ούζο Πλωμαρίου
 
Ούζο Πλωμάρι

ΠΡΟΪΟΝΤΑ - ΕΔΕΣΜΑΤΑ

 

ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ - ΟΙΝΟΠΟΙΕΙΑ

ΔΙΑΜΟΝΗ - ΑΓΟΡΕΣ - ΠΑΝΗΓΥΡΙΑ - ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ