Το βιβλίο του Γιώργου Πίττα “Γαστρονομικές Κοινότητες – Γαστρονομικοί Προορισμοί” έχει πρόθεση να αποτελέσει ένα εγχειρίδιο δράσης. Σκοπός του είναι η παρουσίαση μιας ιδέας-πρότασης για την αξιοποίηση του γαστρονομικού πλούτου κάθε τόπου και ο τρόπος εφαρμογής της.

 

“…Ως τόπος ανταλλαγής γνώσεων πληροφοριών, προϊόντων, υπηρεσιών και συμφερόντων οι γαστρονομικές κοινότητες θα γίνουν και ένας τόπος ανταλλαγής ονείρων, επιθυμιών, βιωμάτων, ελπίδων και χαράς…
Οι γαστρονομικές κοινότητες θα κληθούν να παίξουν έναν πρωταγωνιστικό ρόλο σε μια νέα εποχή, όπου οι συνεργασίες θα χορεύουν ταγκό με τις ατομικές φιλοδοξίες, οι ελπίδες δεν θα μαραζώνουν στη μοναξιά των προσωπικών διαδρομών και η πίστη στο κοινό καλό δεν θα είναι μακρινή οπτασία.”

Κεντρική Ιδέα

Οι γαστρονομικές κοινότητες προτείνονται ως ο κατάλληλος φορέας νέων επαγγελματιών που θα πάρουν  πάνω τους την ευθύνη να κινητοποιήσουν τις κοινωνίες τους προς την αξιοποιήση όλων των γαστρονονομικών πόρων του τόπου τους. Στο βιβλίο αυτό θα μάθουμε:

Πώς συγκροτούνται οι κοινότητες, από ποιά μέλη και στη βάση ποιών αξιών;

Ποια είναι τα μεγάλα προβλήματα (γνώσης- νοοτροπίας) που αντιμετωπίζουν;

Ένα ταξίδι σ’ ένα πέλαγος όπου θα περάσουμε από άγριες θάλασσες, τρικυμίες, ομίχλες και σκοπέλους για να φτάσουμε σε παραμυθένιους προορισμούς, με λαχταριστές αμμουδιές και λιμπιστικές γεύσεις!

 

Περιεχόμενα

Στο ταξίδι μας θα συναντήσουμε τας νήσους.

Αυτογνωσία, Πολιτιστική αυτοπεποίθηση, Εμείς και το λάθος, Το δώρο της κριτικής, Ανάληψη ευθύνης, Αγάπη για τον τόπο, Αυτοδέσμευση, Συνεργατικότητα, Ποιότητα, Πελατοκεντρικότητα, Ολιστική εμπειρία προορισμού. Μύθος και Λόγος. Εργαλεία Μαρκετιγκ.

Μερικά αποσπάσματα από κάποια κεφάλαια του “εγχειριδίου δράσης”:

 

Η Ελληνική Γαστρονομική Επανάσταση

Η συνάντηση της Ανατολής με τη Δύση, του παρελθόντος με το παρόν, του παγκόσμιου με το τοπικό, της παράδοσης με τη νεωτερικότητα έχουν δημιουργήσει νέες πραγματικότητες, τόσο στο χώρο της τέχνης και της κοινωνικής ζωής, όσο και της γαστρονομίας. Και δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι παντού, ως αντιστάθμισμα της ραγδαίας παγκοσμιοποίησης και της πολιτισμικής ομογενοποίησης, παρατηρείται μια έντονη στροφή προς τη διερεύνηση και την επανερμηνεία του κόσμου της παράδοσης και των τοπικών πολιτισμών, δημιουργώντας νέα συστήματα αξιών και πολιτισμικές ταυτότητες.

Αυτό άλλωστε είναι το αντίδοτο της παγκοσμιοποίησης. «Όσο πιο τοπικό, τόσο πιο οικουμενικό» είναι το χαρακτηριστικό σύνθημα που ορθώνει το ανάστημα της τοπικότητας και την επανατοποθε- τεί στην οικουμενική της διάσταση. Και βέβαια αυτό που ισχύει στα πολιτιστικά φαινόμενα ισχύει και στη γαστρονομία. Με μια βασική προϋπόθεση: οι κοινωνίες να μην ντρέπονται και να μην αποστρέφονται τη γαστρονομική παράδοση του τόπου τους, πνιγμένες στη δίνη της νεωτερικότητας και των διεθνών τάσεων της μόδας, αλλά να έχουν πολιτιστική αυτοπεποίθηση και να είναι υπερήφανες για την κληρονομιά τους.

 

Ψηφίδες Γαστρονομικού Προορισμού

Πρώτο και κύριο βήμα για τη συγκρότηση ενός γαστρονομικού προορισμού είναι η καταγραφή, ανάδειξη και προβολή των αξιών του γαστρονομικού του πολιτισμού. Σύμφωνα με την πρότασή μας, οι γαστρονομικοί πόροι κατατάσσονται σε δώδεκα διακριτές κατηγορίες ( 12 ψηφίδες) που στο συνολό τους συγκροτούν το ψηφιδωτό, που συνθέτει τη γαστρονομική ταυτότητα του γαστρονομικού προορισμού.

 

Αξιοθέατα Γαστρονομικού Ενδιαφέροντος

«Ένα τοπίο δεν είναι, όπως το αντιλαμβάνονται μερικοί, κάποιο απλώς σύνολο γης, φυτών και υδάτων, μα είναι η προβολή της ψυχής ενός λαού επάνω στην ύλη.»

Οδυσσέας Ελύτης, Τα δημόσια και τα ιδιωτικά

Τα τοπία κάθε τόπου όπως τα αντιλαμβάνονται οι ντόπιοι ή οι επισκέπτες είναι αποτέλεσμα της ανθρώπινης παρέμβασης. Οι χώροι διαμορφώνονται σύμφωνα με τον πολιτισμό κάθε εποχής, και συνεπώς τα τοπία παρουσιάζουν ενδιαφέρον όχι μόνο για το φυσικό τους κάλλος, αλλά και για την πολιτιστική τους ταυτότητα.

Τα τοπία μπορούν να ιδωθούν ως σκηνικά, ως τόποι χλωρίδας και πανίδας, ως τόποι καλλιεργειών, ως τοπία έκφρασης ενός πολιτισμού ή, τελικά, ως ένα ενιαίο σύνολο. Στο χέρι μας είναι οι επισκέπτες να αντιληφθούν τα τοπία σε αυτήν, την πιο πλήρη διάσταση – πράγμα που απαιτεί από εμάς την αντίστοιχη γνώση αλλά και τη μεταφορά της σωστής πληροφόρησης.

 

Eκπαίδευση

Kουμπλάι Χαν: «Μα ποια είναι η πέτρα που στηρίζει τη γέφυρα;»

Mάρκο Πόλο: «Η γέφυρα δεν στηρίζεται σ’ αυτήν ή σ’ εκείνη την πέτρα, αλλά στη γραμμή του τόξου που σχηματίζουν όλες μαζί».

Ο Κουμπλάι Χαν μένει σιωπηλός και σκέφτεται. Ύστερα ρωτά:
«Γιατί μου μιλάς για πέτρες; Eμένα μονάχα το τόξο με ενδιαφέρει.

Μάρκο Πόλο: «Χωρίς πέτρες, δεν υπάρχει τόξο».

Ίταλο Καλβίνο, Αόρατες πόλεις

 

Κεντρικός Στόχος Εκπαίδευσης

Τα κεφάλαια που αφιερώνονται στο κομμάτι της εκπαίδευσης  είναι δέκα και πραγματεύονται διάφορα θέματα…

Η ικανότητα για δημιουργικές συνεργασίες προϋποθέτει την συμμετοχή ανθρώπων η οποίοι διαθέτουν την κουλτούρα συνεργασίας.

Ανθρωποι-επαγγελματίες οι οποίοι, διαθέτουν ικανότητες και αρετές που βοηθούν τον διάλογο, την ανταλλαγή απόψεων, την αποδοχή της διαφορετικότητας.

Άνθρωποι που εκτός των διανοητικής αντίληψης, να διαθέτουν ενσυναίσθηση, να μπορούν δηλαδή να κατανοησουν την διαφορετικότητα, τον συνάνθρωπό τους, τον πελάτη, τον συνάδελφο, τον εργαζόμενο.

Κάθε διαφορά να οδηγεί σε σύνθεση και συμπληρωματικότητα και όχι σε ρήξη.

Κάθε λάθος ή κάθε κριτική να μην αντιμετωπίζεται ως ήττα, αλλα να θεωρείται ευκαιρία για την βελτίωση της δράσης αλλά κυρίως του εαυτού.

Το προσωπικό δίκιο να υποχωρεί μπρος το συνολικό καλό.

Ο κάθε επαγγελματίας ή εργαζόμενος, να λειτουργεί ως πρεσβευτής, όχι μόνο του εαυτού του και της επιχειρήσεώς του, αλλά όλης της περιοχής.

 

Storytelling

…Στο σύγχρονο μάρκετινγκ, το storytelling, δηλαδή η χρήση της αφήγησης για το κτίσιμο της εικόνας, έχει μεγάλη σημασία. Και πράγματι, στη σύγχρονη κοινωνία,  πολλές φορές οι ανθρώπινες αφηγήσεις είναι πιο συναρπαστικές και αξιόπιστες από τα πιστοποιητικά ποιότητας. Το storytelling μπορεί να αφορά μια περιοχή, έναν τόπο, έναν άνθρωπο, ένα προϊόν, μια διαδικασία, και έχει ουσιαστικά σκοπό, μέσω ενός αφηγήματος ή ενός «νέου νοήματος ή μιας ποιητικής σημασίας, ενός μύθου», να προσδώσει σε αυτό στο οποίο αναφέρεται μεγαλύτερη αξία απ’ ό,τι θα έδινε η «λογική» αντιμετώπιση. Προϋπόθεση της επιτυχίας του storytelling είναι η αντιστοιχία με την αλήθεια που αφηγείται….

…Χωρίς πίστη, γνώση, πάθος και ειλικρίνεια στον γαστρονομικό του πολιτισμό, κανένας τόπος δεν μπορεί να γίνει γαστρονομικός προορισμός. Κανένας μύθος, κανένα storytelling δεν θα έχει αποτέλεσμα, για τον απλούστατο λόγο ότι δεν μπορείς να μυθοποιείς, να «πουλάς» έναν πολιτισμό που δεν τον ζεις, δεν τον έχεις, ή που τον έχεις και δεν τον σέβεσαι.

 

Επίλογος

Μάρκο Πόλο:

«Ο σκοπός των εξερευνήσεών μου είναι αυτός:

Παρατηρώντας τα ίχνη
της ευτυχίας που ακόμα διακρίνονται, μετρώ τη σπανιότητά τους.
Αν θες να μάθεις πόσο σκόταδι έχεις γύρω σου,
πρέπει να ακονίσεις το βλέμμα
στα αδύναμα μακρινά φώτα

[…].

Απαιτείται να μάθουμε
να αναγνωρίζουμε ποιος και τι –μέσα στην κόλαση–
δεν είναι κόλαση
και να του δώσουμε διάρκεια
και να του δώσουμε χώρο».

Ίταλο Καλβίνο, Αόρατες πόλεις

 

Δεν ξέρω αν το σχέδιο αυτό των γαστρονομικών κοινοτήτων είναι δυνατόν να υλοποιηθεί σε μια ελληνική κοινωνία – τόσο καθυστερημένη σε θέματα συλλογικοτήτων – που ψάχνει να βρει τον βημα-τισμό της. Είναι ένα όραμα που ορισμένοι μπορεί να θεωρήσουν ότι είναι ανεδαφικό.

Κάποιοι άλλοι όμως – «τα αδύναμα μακρινά φώτα» που σχολίαζε ο Μάρκο Πόλο στις Αόρατες πόλεις του Ίταλο Καλβίνο -, αυτοί που ρίχνουν λάδι στη φωτιά, στη μεγάλη μαρμίτα της ελληνικής γαστρονομίας, μου στέλνουν χαμόγελα αισιοδοξίας. Μηνύματα ελπίδας για τις συλλογικότητες και τη ζωή.

Κάθε τόπος ας πάρει το μήνυμα των γαστρονομικών κοινοτήτων και ας το προσαρμόσει στα μέτρα του, στους θεσμούς του, στις ανάγκες του. Οι γαστρονομικές κοινότητες μπορούν να φέρουν την ανάπτυξη ενός τόπου σε όλα τα επίπεδα.

Μ’ ένα κλίμα συνεργασίας και αλληλεγγύης.
Με αγάπη και περηφάνια για τον τόπο.
Με διάχυση της γνώσης και προσαρμογή στα νέα τεχνολογικά δεδομένα. Με υιοθέτηση πρακτικών από καλά παραδείγματα.

Νέοι άνθρωποι δημιουργούν νέες αξίες, νέους θεσμούς, νέου τύπου ανάπτυξη και μια νέα αντίληψη ζωής.