Τα ταξίδια των συνεδρίων, σου δίνουν την ευκαιρία, εφ’ όσον είσαι προσκαλεσμένος να πας και σε μέρη που δεν είχες προγραμματίσει και έτσι εκτός του καθήκοντός  σου “να φωτίσεις” με τις “αλήθειες” σου τους συνέδρους, είναι μια καλή ευκαιρία να ανακαλύψεις κι άλλα πράγματα, άλλους τόπους κι άλλους ανθρώπους.

Αυτή την φορά στο ταξίδι της Άνδρου με αφορμή την 23η σύναξη των Κυκλαδικών Εφημερίδων είχα την τύχη, να γνωρίσω έναν κόσμο στο Κόρθι, που μου ήταν τελείως άγνωστος. Έναν ταπεινό κι απόμακρο Παράδεισο.

Στα συν του ταξιδιού είναι και ότι θυσιάστηκα για να προκληθεί επιτέλους βροχή στον τόπο, γεγονός που μου το έχουν πιστώσει όσοι κάτοικοι του Κορθίου γνωρίζουν την θυσία μου.

Το ταξίδι ξεκίνησε με καλούς οιωνούς στο Κάβο-Ντόρο, έβρεχε τουλούμια και γω χαιρόμουν, γιατί γνωρίζω πολύ καλά ότι η φετεινή χρονιά ήταν από τις πιο στεγνές σ’ όλο το Αιγαίο, γύρω στα 240 χιλ. βροχής την υδρολογική χρονιά που πέρασε ενώ η κανονική είναι γύρω στα 450 χιλ. βροχής.

Δυστυχώς – για τις βρόχινες προσδοκίες – μόλις φτάσαμε στην Άνδρο ο καιρός είχε ανοίξει και δεν είχε πέσει χιλιοστο βροχής.

Το απάνεμο Γαύριο μας υποδέχτηκε με την ηρεμία των θαλασσινών νερών και την γλύκα των τρεχαντηριών του.

Στην Άνδρο υπάρχουν τοπία τόσο όμορφα, με συνδιασμούς χρωμάτων της ώχρας, από τα σταροχώραφα, τα σταχτιά από τις πεζούλες, τα σκούρα λαδιά χρώματα των κυπαρισσιών και των μικρών ελαιώνων, τα έντονα πράσινα, από τους καλαμιώνες και τα σχινάρια και στο βάθος το ήρεμο γαλάζιο του Αιγαίου…Τόπια αμόλυντα…εξωπραγματικά που σου θυμίζουν Magritte.

Εκκλησάκια διάσπαρτα στο Ανδριώτικο τοπίο και ξερολιθιές, αλλού για να δημιουργούν τις πεζούλες –αιμασιές- για να διαμορφωθούν  καλλιεργήσιμα επίπεδα γης και αλλού για να ξεχωρίζουν τις ιδιοκτησίες και φυσικά για  να ορίζουν  τα λιθόστρωτα μονοπάτια.

Κύριο χαρακτηριστικό της Άνδρου (και λιγότερο της Κύθνου), που την ξεχωρίζει απ’ όλα τα άλλα νησιά του Αιγαίου, είναι ο τροπος κατασκευής των μαντρότοιχων. Εδώ ανάμεσα στην συμβατική κατασκευή της λιθόκτιστης μάντρας παρεμβάλονται όρθιες πλάκες επίπεδες πέτρες (που αφθονούν στο νησί)  τα λεγόμενα στήματα και δημιουργούν γλυπτικές παραστάσεις.

Η Ιερά Μονή Παναχράντου σε σχήμα φρουρίου,  βρίσκεται κυριολεκτικά γαντζωμένη πάνω στο βουνό , περιστοιχισμένη από μεγάλους βραχώδεις όγκους , όπου ο αέρας με το πέρασμα των αιώνων σμίλεψε πάνω τους εκατοντάδες μικρές σπηλιές , οι μεγαλύτερες των οποίον χρησιμοποιήθηκαν και ως ασκηταριά από τους παλαιότερους μοναχούς.

Το μοναστήρι μόλις ανακαινισμένο με όψη φρουρίου και και κτισμένο  σε παραλληλόγραμμη διάταξη , έχοντας μήκος κατά πολύ μεγαλύτερο από το πλάτος του, προσφέρει μια καταπληκτική θέα προς τον καμπο της Χώρας της Άνδρου και τα απέναντι χωριά.

Η 23η ετήσια συνάντηση της Ένωσης Κυκλαδικού Τύπου έγινε μέσα στο Αρχονταρίκι της Μονής με κυρίαρχα θέματα που απασχόλησαν τους συνέδρους τα:

“Άνδρος, από το χθες στο σήμερα και οι προοπτικές για το αύριο”.

“Ο ρόλος του Κυκλαδικού  τύπου στην σύγχρονη ηλεκτρονική εποχή”.

 

Το ταξίδι συνεχίστηκε ως και η ανάγνωση του Ανδριώτικου τοπίου. Σε αντίθεση με άλλα νησιά του Αιγαίου, εδώ στις πεζούλες εκτός από σταροχώραφα και αμπέλια, συναντάμε και ελιές, κυπαρίσσια, αμυγδαλιές, καρυδιές, σκίνα και βελανιδιές. Πολύ βλάστηση…που όμως φέτος υπέφερε…τα βερύκοκα πέσαν πριν ωριμάσουν, το ίδιο και τα κεράσια!

Τα χωριά δεν έχουν συνήθως συνεκτικό ιστό και τα σπίτια  είναι χαμένα μέσα στα περιβόλια τους και τα κτήματά τους.

 

Το στέκι του Ανδρέα από το το 1985 στον Κάτω Φελλό, λιγο Β. από το Γαύριο εδώ 30 χρόνια, μέσα σ’ έναν κατάφυτο κήπο, λίγα μέτρα από την παραλία, συντηρεί το κύρος της ανδριώτικης κουζίνας. Δοκιμάσαμε πολλούς ντόπιους μεζέδες!

Το εμβληματικό έδεσμα της ανδριώτικης κουζίνας… φουρτάλια… και δεν είναι τόσο απλή όπως μας φαίνεται!

 

Συνεχίζοντας τους περιπάτους, κάπου κοντοστάθηκα… Μια κάμαρα κι ένα κουζινάκι, μια βεράντα μια σταλιά κατασκέπαστη από την κληματαριά και πνιγμένη σε λουλούδια, ένα ρυάκι που τρέχει χειμώνα καλοκαίρι και θέα στον κόλπο του Κορθίου. Πως αλλιώς θε νάταν ο Παράδεισος;

Φυσικά να είχαμε μαζί μ’ αυτά, και  ολίγον WIFI για να συνεχίζουμε ηλεκτρονικά τα παραμύθια μας

Το είδα καθαρά στα μάτια του…δεν είχε καλές προθέσεις..ήρθε στο τραπέζι μου και αποφασιστικά μου το ξεστόμισε: “Πίττα… σ’ όλην την Ελλάδα βρέχει πλην του Κορθίου… πρέπει να θυσιαστούμε… πρέπει να προκαλέσουμε την βροχή… παλιά παίρνανε νέες κοπέλες και τις οδηγούσαν στις πηγές, τις βρέχαν και κατόπιν σε μορφή λειτανίας… τις περιφέραν… Μιας και δεν βλέπω εθελόντριες… είσαι;”

H έκδοση του Παναγιώτη ήταν πειστική, τα περιέγραφε όλα με το νι και και σίγμα, και φυσικά πήραμε τα βουνά, προκαλέσαμε την βροχή και φυσικά γινήκαμε λούτσα!

 

Στα Πέρα Αηδόνια υπάρχει ο Ποταμός, μια σύνθετη πετρόκτιστη κατασκευή με τρεις κρουνούς νερού, στεγασμένο χώρο για να μπορούν ταυτόχρονα 16 γυναίκες να πλένουν τα ρούχα τους, σημεία όπου πίνουν τα ζώα κλπ. Φανταστείτε αν είχαν φωνή οι θόλοι, τι ιστορίες θα είχαν να μας διηγηθούν!

Κι ένα ξεκαθάρισμα… Πηγές είναι τα σημεία όπου το νερό  αναβλύζει από την γη-έστω και με μια μικρή ανθρώπινη επέμβαση, ενώ κρήνες τα σημεία όπου οι άνθρωποι καθοδηγούν το νερό της πηγής και δημιουργούν κάποιες πιο πολύπλοκες κατασκευές, αξιοποίησης του.

Ανάμεσα στα συκόφυλλα και τις ξερολιθιές ξεπρόβαλλε κι έναν λευκό μουλάρι για να δροσιστεί.

Στέρνες και  πέτρες, ξωτικά και Ανεράιδες, δοξασίες, μύθοι και παραμύθια αφηγούνται την μαγεία του Νερού.

Αν κάποια στιγμή το τοπίο της Άνδρου σε παρέπεμπε σε Μagritte και σ’ έναν μαγικό ρεαλισμό, στις πηγές, στις δεξαμενές και στις κρήνες, εισέρχεσαι σε ατμόσφαιρες Ταρκοσφκικές όπου νερά στάζουν και ηχούν στην απόλυτη σιωπή.

Οι πετράδες του Κορθίου και της Άνδρου γενικά, δεν έχουν να λύσουν τα δύσκολα στατικά προβλήματα, όπως οι συνάδελφοί τους στην Ήπειρο, για το πως δηλαδή να ζευγαρώνουν τεράστια ανοίγματα. Εδώ τα πράγματα είναι πιο εύκολα.  Παρ’ όλα αυτά οι  Ανδριώτες πετράδες αρέσκονται να παίζουν με τις πέτρες και να επιλύουν προβλήματα που θέτουν οι ίδιοι… Γεφύρια που στρίβουν στην πορεία τους…!

Το γεφυράκι στην μέση αλλάζει γνώμη και δεν πάει ευθεία αλλά στρίβει δεξιά!

Καστρόσπιτα και γειτονιές όπου δεν διακρίνεις άλλο υλικό από την ξερολιθιά.

 

Στο Κόρθι μας στέγνωσε (στον ήλιο που ξέπροβαλε φυσικά) και μας φίλεψε ο Δημήτρης και η Μαίρη.

Στον Πεζόδρομο του Κορθίου παράλληλα με την παραλία, το SEA SATIN NINO είναι ο καλύτερος πρεσβευτής της Ανδριώτικης γαστρονομίας, για πολλούς λόγους, αλλά θα σταθώ σ’ έναν που εκτιμώ προσωπικά περισσότερο από όλους τους άλλους. Τιμά το επάγγελμά του, χειμώνα καλοκαίρι, όταν το νησί ερημώνει και όταν ψάχνεις  μάταια κάπου να βρεις ζεστά πιάτα και καλή συντροφιά.

H Άνδρος παρ’ όλο ό,τι είναι το δεύτερο σε κτηνοτροφία νησί των Κυκλάδων με 45.000 αιγοπρόβατα και 650 γελάδια δεν έχει την αντίστοιχη ισχυρή τυροκομία. Μόνο τα τελευταία χρόνια τα τυροκομεία εκσυγχρονίζονται και αναδεικνύουν τα τοπικά τυράκια. Ο Δημήτρης Γιγίνης μας έφτιαξε μιά ενδιαφέρουσα παλέτα. Ξεκινώντας από πάνω και προς τα αρίστερα, ανάποδα με την φορά του ρολογιού. Μαστίχα με σουμάκ (Ασούτης), γραβιέρα (πολύ ιδιόμορφη γεύση από τον Ασούτη), καλαθάκι (Λούβαρη), μαλακό (Λούβαρη), μαστίχα (Ασούτης), πετρωτή (Λούβαρη) και στο κέντρο το χλωρό βολάκι (Ασώτης).

Όταν ο Δημήτρης Γιγίνης ψήνει το τοπικό βολάκι, το τοποθετεί ως μενίρ και το συνοδεύει με ψητές ντομάτες και σάλτσα πέστο, οι φίλοι των  γεύσεων υποκλίνονται.

Οι αντικρυστές σαρδελίτσες με το μελωμένο κρεμμύδι, πάνω σε μπροσκέτα από ψωμάκι ζέας, σε αναγκάζουν να σηκώσεις ψηλά τα χέρια και να αποδεχθείς την μαεστρία της Μαίρης Γιγίνη.

Ο Δημήτρης μας αποκάλυψε το μυστικό της φουρτάλιας...” Η φουρτάλια δεν είναι άλλη μια ομελέτα με πατάτες τηγανητές και άλλα υλικά …που γίνεται στα γρήγορα. Οι πατάτες μαγειρεύονται στην γλίνα του χοιρινού, μόνες τους ή μαζί με την λούζα, το χοιρνό και τα λουκάνικα, και θέλουν τουλάχιστον 40-50 λεπτά σε σιγανή φωτιά. Μετά ρίχνουμε τα αυγά και τα μυρωδικά, δυόσμο, ρίγανη, τριμμένο σκληρό βολάκι…Στο τέλος πάνω από την φουρτάλια τοποθετούμε μεμονωμένα το λουκάνικο, την λούζα και το χοιρνό…”.

Η ομορφιά δεν  προέρχεται παρά από την απλότητα της κατασκευής κι από τις αρχές της απαραίτητης αναγκαιότητας. Μαθήματα ζωής  και μαγείας από το Κόρθι.