ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΘΕ ΤΟΠΟΥ

Η γεωφυσική θέση, το κλίμα, η διαμόρφωση του εδάφους, οι καλλιέργειες, οι φυσικοί πόροι κάθε περιοχής (γεωγραφικοί παράγοντες), παράλληλα με τους τύπους της οικονομικής ανάπτυξης αλλά και με τις σχέσεις και επαφές με άλλους πολιτισμούς, είτε μέσω εμπορικών συναλλαγών, είτε μέσω κατακτήσεων και υποδουλώσεων (ιστορικοί παράγοντες), αποτέλεσαν τις παραμέτρους που τελικά θα διαμορφώσουν την οικονομική, κοινωνική και πολιτισμική ταυτότητα κάθε τόπου.

Κλασικό παράδειγμα είναι η τύχη τεσσάρων γειτονικών νησιών Λέσβου, Χίου, Σάμου και Ικαρίας που διαμόρφωσαν τελείως διαφορετικούς πολιτισμούς και είχαν τελείως διαφορετική τύχη.

Η Ικαρία ένα άγονο νησί όλο αγρια βουνά, αποτέλεσε από την αρχαιότητα τόπο εξορίας, έζησε μια απομόνωση που σήμερα την εξαργυρώνει ως ένας πρότυπος τόπος με εναλλακτική ζωή μακριά από την ανάπτυξη. Η Σάμος και η Λέσβος, η πρώτη με την ξυλεία της και τα κρασιά της και η δεύτερη με τις ελιές και την κτηνοτροφία ανέπτυξαν μια οικονομία – η δεύτερη πολύ πιό αναπτυγμένη – που ήταν συνδεδεμένη με τις απέναντι ακτές της Μικράς Ασίας, ενώ η Χίος χάρις το μονοπώλειο της περίφημης Μαστίχας ανέπτυξε ένα παγκόσμιο εμπόρικο δίκτυο που την ώθησε στην δημιουργία του πιο ισχυρού εμπορικού στόλου της χώρας.

Στο κεφάλαιο αυτό θα περιγραφούν συνοπτικά οι γεωγραφικοί και οι ιστορικοί παράγοντες κάθε εξεταζόμενου τόπου, ώστε να σχηματισθεί το γενικό πλαίσιο διαμόρφωσης της οικονομικής και πολιτισμικής του ταυτότητας.

Η ΓΑΣΤΡΟΝΟΜΙΚΗ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

Στον ελλαδικό χώρο άνθισαν από την αρχαιότητα πολλοί πολιτισμοί, δείγματα των οποίων θα συναντούμε διάσπαρτα σε κάθε σημείο της χώρας και που επιβεβαιώνουν μια συνέχεια ζωής, πολιτισμού, καλλιεργειών και γεύσεων. Τρόφιμα και εδέσματα από την Αρχαιότητα περνούν στους Ρωμαίους, από κεί στο Βυζάντιο, στην Οθωμανική αυτοκρατορία και φτάνουν στις μέρες μας. Γεύσεις, συνταγές και τεχνικές δανείζονται σε γειτονικούς πολιτισμούς και επιστρέφουν ως αντιδάνεια. Ταυτόχρονα τρόφιμα μεταφέρονται απο την Ανατολή, τις νέες χώρες της Αμερικής και ανανεώνουν τις τοπικές κουζίνες.

Παρά τις κοσμογονικές αλλαγές στο πέρασμα των είκοσι πέντε αιώνων, την εισαγωγή στην Ελλάδα δεκάδων νέων καλλιεργειών, την ομοιογενοποίηση – τον τελευταίο αιώνα – των πολιτιστικών χαρακτηριστικών και την ισοπεδωτική επικράτηση των διεθνών προτύπων, οι Έλληνες όμως εξακολουθούν ν’ απολαμβάνουν, όπως οι πρόγονοί τους, τον πατσά, το σουβλάκι, τη γαρδούμπα, τις φακές, τη φασολάδα, τα ψάρια, τα οστρακοειδή και τα θαλασσινά, τις πίτες και τους κεφτέδες, τις σταφίδες, το μέλι, τα αμύγδαλα και, από τα φρούτα, τα σύκα, τα ρόδια, τα κυδώνια κτλ.

Η γεωφυσική θέση, το κλίμα, η εδαφική μορφολογία και οι φυσικοί πόροι κάθε περιοχής, παράλληλα με τις επαφές με άλλους τόπους (κατακτήσεις, υποδουλωώσεις, εμπορικές συναλλαγές, πολιτισμικές σχέσεις, μετακινήσεις πληθυσμών), αποτελούν τις παραμέτρους που τελικά θα διαμορφώσουν τη γαστρονομική ταυτότητα κάθε τόπου. Η συνύπαρξη σε περιοχές με πληθυσμούς διαφορετικών διατροφικών συνηθειών, όπως οι Εβραίοι, οι Αρμένιοι, οι Σλάβοι, οι Αρβανίτες, η κινητικότητα των νομαδικών πληθυσμών όπως οι Σαρακατσάνοι και οι Βλάχοι, οι κατοχές από Αραβες, Βενετούς, Γενοβέζους, Φράγκους, Οθωμανούς και, τέλος, οι μεγάλες μετακινήσεις των Ελλήνων της Μικράς Ασίας, του Πόντου και της Κωνσταντινούπολης ήταν καθοριστικές για την εξέλιξη των τοπικών γαστρονομικών συνηθειών.

error: Alert: Πνευματική ιδιοκτησία GGG !!