Αυλή

Η Αγίου Δημητρίου είναι ένα σχετικά μικρός δρόμος που ξεκινά λίγο μετά από την πλατεία ηρώων του Ψυρρή και μετά από τρία οικοδομικά τετράγωνα, καταλήγει στην Ευριπίδου. Η παλιά της χρήση, ως εμπορικό κέντρο μικρεμπόρων και βιοτεχνιών, έχει υποτονίσει και πολλά κτήρια στέκονται αμήχανα αναμένοντας νέους επαγγελματικούς προσανατολισμούς.

Στο ύψος της οδού Καλαμιώτη ανάμεσα σε κτήρια γραφείων και εργαστηρίων εποχής του 60, στο αριστερό σου χέρι, Αγίου Δημητρίου 12, θα συναντήσεις ένα επίμηκες ταπεινό διώροφο σπίτι, με τους τοίχους βαμμένους με μουσταρδί χρώμα (παλιοκαιρισμένη ώχρα) και τέσσερα σε σειρά παράθυρα σε καφέ χρώμα. Ενώ εκ πρώτης όψεως θα το χαρακτήριζε κανείς νεοκλασικό κτίσμα, αν παρατηρήσει την έλλειψη της παραμικρής διακόσμησης, αλλά και τα κινητά πηχάκια φωτισμού των παντζουριών θα αντιληφθεί ότι πρόκειται για μια παλιαθηναϊκή κατοικία, όπως χαρακτήριζε ο αρχιτέκτων Άρης Κωνσταντινίδης τα «Αθηναϊκά σπίτια», αυτά που υπήρχαν, προ της έλευσης των νεοκλασικών βαυαρικών κατοικιών.

Κι αν διαβεί κανείς μια μικρή πόρτα στη μέση του κτηρίου, διασχίσει έναν στενό χαμηλοτάβανο διάδρομο και βρεθεί σε μια επιμήκη αυλή θα το επιβεβαιώσει πανηγυρικά. Σε μια αυλή θαυμάτων που σήμερα στεγάζει το μεζεδοπωλείο «Αυλή», τέως καφενείο, θα αποκαλυφθεί ένα «συγκροτήμα» κατοικιών που χτίστηκε στα μέσα του 19ου αιώνα και φιλοξενούσε στο ισόγειο και στο όροφο με ένα ξύλινο χαγιάτι, σε διαδοχικά δωμάτια οικογένειες, με κοινούς κοινόχρηστους χώρους.

Κάποια στιγμή στα ισόγεια των κτιρίων αυτών υπήρχαν μαγαζιά, ένας τσαγκάρης, ένας που πουλούσε μπουκάλες φωταερίου, ένα μικρό μπακάλικο με σακιά με όσπρια κι ένα καφενείο που εξυπηρετούσε τόσο τις ανάγκες των κατοίκων όσο και των γύρω μαγαζιών. Το σκηνικό θύμιζε ελληνική ταινία της δεκαετίας του ’50: μια μακρόστενη αυλή, μπλε παραθυρόφυλλα, γλάστρες, ασβεστωμένες σκάλες, ένα κουζινάκι με δύο εστίες και γκάζι παραδίπλα, τσίκνα και ξύλινες ταμπέλες με ατάκες όπως «όλος ο κόσμος είναι ένα τρελοκομείο, αλλά εδώ είναι τα κεντρικά».

Η «Αυλή» υπήρξε καφενείο από την Κατοχή. Ο κύριος Τάκης που το έχει τώρα, το ανέλαβε το 1985 και το κράτησε όπως ήταν. Είχε προλάβει μερικές οικογένειες να κατοικούν στα λιγοστά τετραγωνικά των «διαμερισμάτων» του πάνω ορόφου, και τις δυο-τρεις αποθήκες του ισογείου που εξυπηρετούσαν κάποιους επαγγελματίες της γειτονιάς. Μέχρι το 2010 σέρβιρε μόνο καφέ ελληνικό και φραπέ. Ο κόσμος ήταν λιγοστός, ένα τραπέζι με μερικούς παππούδες, «αιώνιοι» θαμώνες, και διάσπαρτοι άλλοι στα υπόλοιπα τραπεζάκια, ενώ έκλεινε καθημερινά μετά τη δύση του ήλιου.

Κάποια στιγμή η Αυλή απέκτησε και φαγητό. Λίγα πιάτα, όλα στο τηγάνι (ωραίο συκώτι και χοιρινή τηγανιά), που παρασκευάζονται στην «ανοιχτή» του κουζίνα κι ένα ψυγείο γεμάτο μπίρες. Ήταν τότε που το βρετανικό περιοδικό «Boat», που αφιέρωσε όλο του το τεύχος στην Αθήνα, έχει στο εξώφυλλό του μια φωτογραφία από την Αυλή κι ένα δισέλιδο θέμα. Και στα τέλη της δεκαετίας μας βρέθηκε ένας διπλανός μικρός κλειστός χώρος και στέγασε την κουζίνα και το παρασκευαστήριο που τώρα μπορεί κανείς να έχει μεγαλύτερη επιλογή από μεζέδες.

Μην περιμένει κανείς τίποτα γκουρμεδιές, αλλά με μια χορταστική «μεγάλη ποικιλία», ένα τηγανητό συκώτι, και δυο μπίρες, το να την βγάλεις με 12 ευρώ το άτομο δεν είναι δα και μικρό πράγμα.

Η Αυλή, το καφενείο-ουζερί της Αγίου Δημητρίου, αντιπροσωπεύει τέλεια τη χαμένη λαϊκότητα του ιστορικής γειτονιάς του Ψυρρή, τόσο από πλευράς ατμόσφαιρας, όσο και από τις ενδιαφέρουσες μορφές των ανθρώπων που το επισκέπτονται για να πάρουν μια τζούρα της παλιάς γειτονιάς που αγάπησε τόσο πολύ ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης.