Παραδοσιακή Κουζίνα Μονεμβασιάς

Η Μονεμβασιά (ο Δήμος της Μονεμβασιάς) είναι μια περιοχή με εκατοντάδες χιλιόμετρα ακτές, από το Κυπαρίσσι, το Μυρτώο Πέλαγος ως τον καβο-Μαλιά, και από εκεί εσωτερικά τον Λακωνικό κόλπο μέχρι και τους Μολάους, οι πρώτες με βότσαλο κάτω από τους αγριωπούς όγκους του Νότιου Πάρνωνα και οι δεύτερες αμμουδερές με προσανατολισμό προς τον κόλπο. Η βόρεια πλευρά χαρακτηρίζεται από τα πολλά βοσκοτόπια, και η δυτική από τις πεδιάδες των Μολάων και της Νεάπολης (Βάτικα) όπου καλλιεργούνται κυρίως ελαιώνες, και λιγότερο εσπεριδοειδή και λαχανικά και αμπέλια.

Πρώτο προϊόν της περιοχής είναι η ελιά και συγκεκριμένα της ποικιλίας Αθηνολιάς κυρίως, και της Κορωνέικης.

Κάθε χρόνο παράγονται περί τους 8.000 τόνοι ελαιόλαδου με το 99% να είναι εξαιρετικά παρθένο που φημίζεται για την ισορροπημένη γεύση του και για την υψηλή του θρεπτική αξία, ενώ υπάρχουν μεγάλες εκτάσεις πιστοποιημένης βιολογικής καλλιέργειας ελιάς και δεκάδες επιχειρήσεις που τυποποιούν και συσκευάζουν λάδι και ελιές.

Η Μονεμβασιά είναι μια λευκή ποικιλία σταφυλιού που η συμμετοχή της στον ΠΟΠ οίνο με την ένδειξη «Μονεμβασία-Malvasia», ως η κύρια ποικιλία, αναβιώνει ένα από τα διασημότερα ιστορικά ελληνικά κρασιά, το Μαλβαζία οίνο. Αν υπολογίσουμε δε την ικανότητα της Μονεμβασιάς να εκφράζει θαυμαστά το terroir από το οποίο προέρχεται, βρισκόμαστε μπροστά σε ένα σταφύλι ικανό να προσφέρει πολλές συγκινήσεις. Άλλες ποικιλίες που καλλιεργούνται στην περιοχή είναι είναι η Κυδωνίτσα, το Πετρουλιανό, η Θράψα.

Στα Βάτικα καλλιεργούνται τα ομώνυμα βατικιώτικα κρεμμύδια με το χαρακτηριστικό χρώμα και την ιδιαίτερη γεύση.

Στην Μονεμβασιά θα συναντήσουμε και βιοτεχνίες που παράγουν σύγκλινο και τοπικά αλλαντικά καθώς και τυροκομεία που αξιοποιούν το γάλα από το μεγάλο αριθμό των αιγοπροβάτων που εκτρέφονται στα βοσκοτόπια της περιοχής.

Οι αλιείς κατά μήκος των ακτών και ιδιαίτερα στον κόλπο της Νεάπολης αλιεύουν ψάρια, τσιπούρες, σφυρίδες, τα περίφημα πετρομπάρμπουνα της Μονεμβασιάς, αστακούς, καραβίδες και γαρίδες.

Από τα φαγητά που συνηθίζονται στην περιοχή ξεχωρίζουμε, από τις ζύμες, τις γκόγκες -χειροποίητα ζυμαρικά- που σερβίρονται με σάλτσα ντομάτας και τυρί τριμμένο, τα τσαΐτια (τηγανητές πίτες με τυρί και μυρωδικά ή με χορταρικά), και από τις πίτες τον μπρούστουλα (φύλλο, τραχανάς, θρούμπι, σύγκλινο και μέλι).

Από κρέατα τα πιο διαδεδομένα πιάτα είναι ο μπαρδουνιώτικος κόκκορας (με χοντρά μακαρόνια και σάλτσα με ντομάτα, κρεμμύδια, κρασί και τυρί) που είναι από την περιοχή της Μάνης αλλά συνηθίζεται και εδώ, το χοιρινό κρέας κρασάτο με πορτοκάλι, η προβατίνα στιφάδο, το τσιγέρι (αρνίσια εντόσθια, σπλήνα, συκώτι, λίγο πελτέ και σβήσιμο με κρασί, θυμάρι, ρίγανη), τα λουκάνικα με πορτοκάλι και τέλος το κουνέλι λεμονάτο που στο τέλος κάνει μια βράση και με σκορδαλιά.

Φημισμένη είναι η Μονεμβασιά για τα γλυκά της – που τα παράγουν εργαστήρια ζαχαροπλαστικής στην πόλη – με πρωταγωνιστές τα αμυγδαλωτά, τους σαμουσάδες, (σιροπιαστό γλυκό με αμύγδαλο, καρύδι, σουσάμι, αλλά και κανελογαρίφαλα και μοσχοκάρυδο) τα ραφιόλια και τα ξεροτήγανα.